Katar’ın başkenti Doha’da 1 Mayıs 2017 tarihinde düzenlenen basın toplantısında HAMAS’ın lideri Halid Meşal, hareketinin yeni siyaset belgesini açıklamıştır. Genel Siyasetler ve İlkeler Belgesi1 başlıklı toplantıda Filistin İslami Direniş Hareketi’nin (HAMAS) Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal yeni belgeyi kamuoyu ile paylaşırken örgütün Filistin içindeki ve dışındaki yetkilileri/temsilcileri de toplantıda yer almıştır.
Birinci İntifada’nın ardından Aralık 1987’de kurulan HAMAS, Ağustos 1988’de ilk misakını2 açıklamıştı. 36 maddeden oluşan misak Kur’an ayetlerine çokça yer vermekteydi. Filistin mücadelesinin Yahudilere karşı dini bir mücadele olduğu vurgulanıyordu (Misak: 15). HAMAS’ın Müslüman Kardeşler Örgütü’nün Filistin kanadı olduğu misakta açıkça ifade edilmişti (Misak: 2).
1988’de açıklanan misakın siyasi arenada HAMAS’ın hareket kabiliyeti ve alanını daralttığı görüldü. HAMAS her ne kadar siyasi alanda bazı pragmatik açıklamalarda bulunup adımlar atsa da misakta kullanılan ideolojik dil örgütün “antisemitizm” gibi bazı suçlamalarla muhatap olmasına neden oldu. Nitekim İsrail hükümeti HAMAS’ın misakına işaret ederek örgütün İsrail’i yok etmeye çalıştığını ve antisemitist olduğunu buna istinaden siyasi bir partner olarak kabul edilemeyeceğini sürekli dile getirdi.
HAMAS’taki bazı isimler misakın İntifada atmosferinde alelacele yazıldığını, değiştirilmesi gerektiğini, hareketin asıl amacını yansıtmadığını söylese de otuz yılını tamamlayacak olan HAMAS kendi belgesini/misakını modifiye etmeye yönelik hiçbir adım atmamıştı. 2005 ve 2006 yıllarında hem yerel hem de genel seçimlere giren ve oy çoğunluğunu elde eden HAMAS’ın siyasetteki serüveni yeni bir döneme girdi. 2008, 2012 ve 2014 yıllarında İsrail’in Gazze’ye yaptığı saldırılarda HAMAS askeri anlamda test edilse de siyasi arenadaki varlığını da pekiştirmişti. Fakat hem bölgesel şartlar hem de kendi misakının koyduğu engellerden dolayı HAMAS siyaset alanını genişletememişti.
Halid Meşal yaptığı açıklamada yeni siyaset belgesinin hazırlığına dört sene evvel başladıklarını ve yaptıkları yoğun çalışmalar neticesinde belgeyi son iki yılda ancak oluşturabildiklerini ifade etti. Yeni siyaset belgesinin kamuoyuna sunulmasının HAMAS’ın liderlik koltuğunun devrine çok az bir süre kala yapılmış olması dikkat çekti. Önümüzdeki günlerde HAMAS’ın kendi içinde yapacağı seçimlerle birlikte örgütün yeni liderinin ismi belli olacak. Yaklaşık yirmi yıldır HAMAS hareketinin siyasi bürosunun başında bulunan Halid Meşal yeni liderlik yarışında yer almayacağını ifade etmişti. Böylelikle yeni siyaset belgesi ve getirdiği değişikliklerin Halid Meşal’in siyasi mirası olduğu söylenebilir.
