12 Temmuz 2023 | Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi için bulunduğu Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta basın toplantısı düzenledi. (Foto: Murat Kula / AA)

Türkiye’nin Yüzyıllık İttifak Politikaları

Türkiye Soğuk Savaş sonrasında NATO gibi geleneksel ittifak ilişkileri içinde daha iddialı bir rol oynama arzusunu gösterirken, bir yandan da müttefiklerini çeşitlendirme yoluna gitmiştir. Bu sayede daha otonom bir dış ve güvenlik politikası yürütülmesi amaçlanmıştır. Bu anlamda Türkiye; ilgi, çıkar ve sorumluluk sahalarında çeşitli devletlerle güçlü siyasi, askeri ve ekonomik ilişkiler geliştirmiştir.

Türkiye coğrafi konumu ve uluslararası sistemde güç dağılımındaki yeri itibarıyla ittifak politikalarına geleneksel olarak büyük önem vermiştir. Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafya, kendisine stratejik bir üstünlük sağlarken, aynı zamanda çevresindeki istikrarsızlık kuşakları sebebiyle de birçok sınama meydana getirmektedir. Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlaması, İstanbul ve Çanakkale boğazları gibi bağlantı noktalarını kontrol etmesi, Balkanlar, Kafkaslar ve Ortadoğu gibi bölgelere komşu olması, Türkiye’nin çeşitli ittifak girişimlerinde potansiyel önemli bir müttefik olarak algılanmasını sağlamaktadır. Diğer taraftan Türkiye, demokratik siyasi sistemi, güçlü ordusu, dinamik ekonomisi ve zengin insan kaynağı sebebiyle güvenlik üretebilen ve coğrafi konumunun getirdiği avantaj ve dezavantajları değerlendirebilen bir aktör olarak ortaya çıkmaktadır. Tüm bunlar Türkiye’nin yalnızca mensubu olduğu NATO için değil herhangi bir ittifak örgütü için değerli potansiyel bir müttefik olmasını sağlamaktadır.

Türkiye’nin NATO Pozisyonu

Türkiye’nin ittifak politikalarının en önemli bileşeni NATO üyeliğidir. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Sovyetler Birliği’nin Boğazlarda üs ve ortak savunma talebi ile Kars ve Ardahan’ın kendisine terkini istemesi, Türkiye’nin tehdit algısını ciddi biçimde artırmıştır. Sovyetler Birliği’nin gözdağı ve korkutma stratejileriyle ifadesini bulan tehdide karşı Türkiye, 1952’de NATO üyesi olmuş; o tarihten günümüze ittifak içinde askeri gücü ve sunduğu katkı sebebiyle vazgeçilmez bir savunma müttefiki olmuştur…

Devamını Kriter sitesinde okumak için tıklayın: Türkiye’nin Yüzyıllık İttifak Politikaları

Etiketler: