Analiz: Orduların “Arap Baharı’na Etkisi

Analizde, genel bir tablo çıkarmak amacıyla, Mısır, Tunus, Libya ve Suriye'deki devrimci süreçlerde orduların protestolar karşısında takındığı tavırlar incelendi.

2010 yılının sonunda Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da otoriter rejimlerin değişimi talebiyle başlayan ve çeşitli formlarda hâlâ sürmekte olan “Arap Baharı” birçok çalışmaya konu oldu. Bu çalışmada protestoların yaşandığı dört farklı ülkedeki değişim süreçleri, orduların etkisi merkeze alınarak incelendi. Bu bağlamda söz konusu ülkelerde ordu-rejim ilişkilerinin tarihi ve ordu yapılanmaları kısaca ele alındı. Çalışmanın odak noktası ise, orduların değişim dalgası karşısında takındıkları tavrı belirleyen ana unsurlar. Bu unsurlar kısaca, ordunun etnik, mezhep veya bir kabile örgütlenmesine dayanıp dayanmaması, bir başka deyişle kurumsallaşma derecesiyle protesto hareketlerin niteliği ve niceliğidir. Bu unsurlar ordunun yalnızca protestolar karşısında takındığı tavrı belirlemekle kalmadı, aynı zamanda ordunun bütünlüğünü koruyup koruyamaması noktasında da etkili oldu.

“Arap Baharı” sürecinde ayaklanmaların yaşandığı ülkelerin tümünü analiz etmek bu çalışmanın çerçevesini aşan bir mahiyete sahip. Dolayısıyla, genel bir tablo çıkarmak amacıyla, ordunun bütünlüğünü koruduğu ve göstericilere müdahale etmediği, böylece iktidar değişimi yaşandığına şahit olduğumuz Mısır ve Tunus; ordunun bölündüğü, fakat iktidar değişiminin yaşandığı ülkelerden Libya; çeşitli düzeylerde kopmalar yaşanmasına rağmen büyük ölçüde rejime sadık kalan ordunun müdahalesi sonucunda önce iç savaşa sonra da uluslararası bir soruna dönüşen Suriye’deki devrimci süreç incelendi.

Etiketler: