Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu geçtiğimiz hafta gerçekleşti ve beş yıl önce olduğu gibi seçimleri Le Pen ikinci, Macron birinci sırada tamamladı. 24 Nisan’da gerçekleşecek olan ikinci turda seçmenlerin bu iki aday arasında bir karar vermeleri gerekecek. İkinci turun, 2017’de olduğu gibi Macron’un galibiyeti ile sonlanacağı düşünülebilir. Hatırlanacağı üzere o dönem ikinci turda oylarını sadece on iki puan yükselterek yüzde 34’e ulaşan Le Pen, oy oranını neredeyse ikiye katlayıp yüzde 66’ya ulaşan Macron’a karşı kaybetmişti. Ancak bu sefer Macron’un hataları ve Le Pen’in kurnaz stratejisi 24 Nisan’da seçimlerin oldukça sıkı geçmesine neden olacak. Öyle ki bazı anketler iki aday arasındaki farkın %5’in altına indiğini gösteriyor.
Macron, 2017’de olduğu gibi, ikinci turdaki rakibinin Le Pen olacağını başından beri biliyordu. Bununla beraber Fransız halkının, bilhassa solunun, aşırı sağa karşı ikinci turlarda hep cephe olduğunu da hesaba katan Fransız Cumhurbaşkanı olabildiğince sağdan oy toplayarak rakibini alt etmeye gayret gösterdi. Öyle ki siyasi hayatına Sosyalist Parti’de başlayan Macron 5 yıllık başkanlık sürecinden sonra, liberal politikaları nedeniyle “zenginlerin başkanı” olarak tanımlanmaya başladı. Bu durumun Fransa solunun Macron’dan soğumasına neden olduğunu gören Le Pen, kampanya süresince sosyalist vaatlerle seçmenin kafasını karıştırdı. “Gilets Jaunes” ayaklanmasının sebebi olan akaryakıt fiyatlarını düşürmek adına sol partilerin verdiği vaat olan vergi indirimi, Le Pen’in önemli vaatlerinden biri oldu. Seçim süresi boyunca Macron emeklilik yaşını yükselteceğini söylerken Le Pen aksini iddia etti. 100.000 yeni sosyal konut inşası, maaşlara yapılacak olan zamların destekleneceği ve benzeri birçok vaat sayesinde sol kesimin dikkatini çekmiş olmalı ki anketlere göre ilk turu üçüncü olarak tamamlayan aşırı sol partinin seçmenlerinin yaklaşık üçte biri parti liderlerinin verdiği kesin talimata karşı çıkarak pazar günü aşırı sağ lideri Le Pen’e oy vereceğini belirtiyor.
Le Pen’in kurnaz stratejisi sadece sol kesime odaklanmadı, son beş yılda Macron’u oldukça eleştiren gençler üzerinde de birçok çalışma yapıldı. 30 yaş altı için gelir vergisinin kaldırılacağı, ev almak isteyen çiftler için 100.000 Euro faizsiz kredi imkânı tanınacağı, Fransa içinde tren yolculuğunun iş giriş çıkış saatleri dışında gençlere bedava olacağı gibi vaatlerle gençlere odaklanıldı. Böylelikle IPSOS anketlerine göre ilk turda 24 yaş altı seçmenlerin %26’sının desteğini almayı başardı (bu oran geçen seçimlerde %21’di).
Sadece bu ve benzeri kurnaz stratejiler değil, ilk turda kendini Le Pen’den daha aşırı sağda konumlandıran bir adayın (Zemmour) çıkması da Le Pen’e karşı olan tutumu yumuşattı. Zemmour medya ve sosyal medyada o kadar yer kapladı, o kadar kötülendi ki Le Pen’e kimsenin enerjisi kalmadı. Asıl tehlikenin Zemmour olduğu algısı Le Pen’e nefes aldırdı.
Macron’un bu hataları ve Le Pen’in kurnaz hamleleri 2022 seçimini sürpriz bir sonuca gebe bırakabilirdi ancak Fransa aşırı sağı kinine yenik düştü ve Cumhurbaşkanı’nın yaptığı en büyük hatayı lehine çeviremedi.
Beş yıl önce hayal dahi edemeyeceği İslam düşmanı politikalar yürürlüğe girmişken bu durumdan istifade edip sert söylemlerden kaçınabilseydi, Müslümanlara karşı duyduğu nefreti az da olsa gizleyebilseydi, Macron’un bu hataları Le Pen’i başkan yapabilirdi. Ancak başörtüsü hamlesi, Müslüman seçmenin istemeyerek pazar günü Macron’a oy vermesine ve belki de Le Pen’in başkanlık hayallerinin yok olmasına neden olacak.
[Sabah, 23 Nisan 2022]
