İhvan’ın parti politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Müslüman Kardeşler (İhvan) dış politikadaki başarılı açılımlarını iç politikada çok fazla gösteremedi. Bunun iki boyutu var: Parti içi ve ülkesel boyutu. Parti içi anlamında ilk önce 25 Ocak sonrasında politik farklılıklar sebebiyle İhvan’dan ayrılmalar oldu. Mursi cumhurbaşkanı seçildikten sonra ise kendi tabanını tam anlamıyla kontrol etmekte biraz zorlandı, ki Mursi’ye oy veren bazı gençler kendilerini çok da sürecin parçası hissetmediler.Genel siyaset açısından ise Mursi’nin bazı kararları iyi niyetle alınmış olsa da ‘hazımsız ve sabırsız’ Mısır muhalefetine koz verdi ve meşruiyetini tartışmaya açtırdı. Ancak Mursi’ye karşı kullanan güçlü bir medya ve muhalefet vardı karşısında. Belki süreci kontrollü şekilde yönetme anlamında İhvan çok iyi sınav vermedi. Ama bu, bazılarının yapmaya çalıştığı gibi darbeyi meşrulaştıran bir argüman olamaz.
MEŞRUİYET TARTIŞMASI
Mısır’da İhvansız siyaset neden düşünülemez?
Mısır’da iki temel siyasi aktör vardır: İhvan ve ordu. Dolayısıyla İhvan’ı dışarıda bırakan her türlü siyasi çözüm ya diktatöryal bir yapıya sahip olmak zorunda ya da her zaman meşruiyetini askeri destekten almak zorunda. İhvan, gençlik hareketi, sivil toplum örgütleri ve organizasyon yapısıyla zaten Mısır siyasetinde gerçek bir sivil aktör. Mısır’da İhvan’sız bir siyaset hem düşünülemez hem de İhvan’ı dışarıda tutmak siyasal proje anlamında ‘anti’ olmaktan çıkamaz ve kısır kalır. Ki buna da siyaset denemez.
İhvan siyasal süreçten dışlanırsa ne olur?
İhvan’ı yasaklama konusunda üstü kapalı tehditler gelse de ordunun son kertede İhvan’ı tamamıyla elimine etme taraftarı olduğu kanaatinde değilim. Bunu Nasır 1950’lerde denedi, ama başarılı olamadı. Bugün Mısır’da darbecilerin amacı şiddete bulaştırarak İhvan’ı marjinalleştirmek ve bu şekilde siyasette küçük bir aktör olarak tutmaktır. Elimine etmek bu hareketi bitirmez.
ORYANTALİST BAKIŞ HATASI
Mısır siyasi ve toplumsal kültürünün demokrasiyi özümsemeyeceği yönünde yorumlar yapılıyor. Mısır’da demokrasiyi oturtmak mümkün olacak mı?
Kültürün demokrasiyle uyumu tartışması bence son derece oryantalist bir bakıştır. Bu tür yorumları yapanlar aslında kültürler arasında farkında olarak ya da olmayarak bir üstünlük kategorisi yapıyorlar. Bugün Afrika kültürleri, Hint kültürü, Latin kültürü demokrasiyle uyumlu olabiliyorsa İslam kültürü ya da Mısır kültürü neden olmasın? Mısır’da zamanla demokrasi oturacaktır. Bunun sosyo-ekonomik altyapısını oluşturan ekonomik ve siyasal yapılanmaya ağırlık vermek gerekir. Dış güçlerin negatif anlamda müdahil olduğu Afrika, Doğu Avrupa ve Latin Amerika gibi ülkelerde ise bu süreç çok zor ve gecikmeli oldu.
[Yeni Şafak, 13 Ağustos 2013]
