Analiz: Yükseköğretimin Yönetiminde Mütevelli Heyetleri

Bu çalışmada, mütevelli heyetleri ve benzeri yapıların dünyada ve Türkiye’de yükseköğretim sistemlerinde nasıl bir işleve, göreve, sorumluluğa sahip olduğu, bu heyetlerin üyelerinin kimlerden oluştuğu, nasıl seçildiği gibi hususlar tartışılmıştır.

Bu çalışmada, dünyanın gelişmiş üniversitelerinde uygulanmakta olan yöneticiler kurulu veya Türkiye’de yaygın olarak bilinen adıyla mütevelli heyeti sistemi ele alınmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle mütevelli heyetleri benzeri yapıların dünya yükseköğretim sistemlerinde nasıl bir işleve, göreve, sorumluluğa sahip olduğu, bu heyetlerin üyelerinin kimlerden oluştuğu, nasıl seçildiği gibi hususlar tartışılmıştır. Bu konuları takiben Türkiye’de mütevelli heyetlerinin tarihi, kurulların rolleri ve işleyişleri ele alınmıştır.

Dünya tecrübesi de dikkate alındığında, mütevelli heyetlerinin, üniversitelerin bir yandan özerkliğini geliştirecek bir unsur iken diğer yandan üniversitelerin toplum ile yakınlaşmasını sağlayacak ve onları topluma daha hesap verebilir hale getirecek bir yapı olduğu söylenebilir. Dahası, Türkiye özelinde, mütevelli heyetinin rektörü belirlemesi, rektör seçim sürecinde tecrübe edilen sorunları önemli ölçüde çözmesi beklenmektedir. Mevcut sistemde rektör ağırlıklı olan üniversite yönetimi, mütevelli heyetleri aracılığıyla daha demokratik ve hesap verebilir bir yapıya dönüşebilir. Yönetici kurul sistemi aynı zamanda YÖK’e yönelik aşırı merkeziyetçilik eleştirilerinin son bulmasına ve daha ademimerkeziyetçi bir sistemin kurulmasına katkı sağlayabilir. Dolayısıyla yönetici kurulların, Türkiye’de üniversiteler için yıllardır dile getirilen özerk ve hesap verebilir olma ve üniversitelerin toplum ve ekonomi çevreleri ile işbirliğinin artırılması taleplerinin karşılanmasına önemli katkı sağlama potansiyeline sahip olduğu söylenebilir.

Etiketler: