Analiz: Türkiye’de Teknoloji Transferi Politikaları

Analiz, Türkiye'nin teknolojik yetenek düzeyini analiz ederek Türkiye'nin teknolojik öğrenme sürecini etkin kılacak bir teknoloji transferi politikası öneriyor.

Gelişmekte olan ülkelerin sanayileşebilmeleri için gerekli faktörlerin en önemlilerinden birisi teknolojik gelişmenin sağlanmasıdır. Ulusal teknolojik çaba, teknoloji ve emek transferi gibi teknolojik gelişmeleri sağlayan araçlar ve bu araçların planlanması gelişen ülke ekonomileri için hayati bir önem taşımaktadır. Ancak gelişmekte olan ülke ekonomilerinin içinde bulundukları yoksulluk ulusal teknolojik çabaların yetersiz düzeyde kalmasına; teknoloji ve emek transferinin teknolojik gelişmenin belirleyici unsurlarına dönüşmesine sebep olmaktadır.

Ulusal teknolojik çaba ve emek transferi gibi tamamlayıcı unsurların, doğru strateji ve politikalarla bir araya getirilmesi sonucunda elde edilen etkin bir teknolojik öğrenme süreci, teknoloji transferini fırsata çevirmektedir.

Bu çalışmanın temel vurgusu, gelişmekte olan ülke ekonomilerinin, içinde bulundukları yoksulluklar sebebiyle yeterince etkin bir ulusal teknolojik çaba sergileyemedikleri ve bu sebeple teknoloji transferine dayalı bir teknolojik gelişme sürecine ihtiyaç duydukları üzerinedir. Bu bağlamda öncelikle teknolojinin iktisadi kalkınma ve büyüme ile olan ilişkisi ele alınmaktadır. Çalışma kapsamında, esas olarak, Türkiye’ye yönelik “öğrenme temelli bir teknoloji transfer politikası” öneren bir analize yer verilmektedir. Bu analiz, Türkiye’nin teknolojik yetenek düzeyini Lall tarafından geliştirilen ulusal teknolojik yetenek göstergeleri üzerinden analiz etmekte ve Türkiye’nin teknolojik öğrenme sürecini etkin kılacak bir teknoloji transferi politikası önermektedir.

Üç aşamalı olarak sunulan bu politika önerisinin ilk aşamasında transfer edilecek teknolojinin doğru seçimini ve etkin bir biçimde özümsenmesini sağlayacak edinim süreci için genel bir çerçeve çizen “üniversite, sanayi ve devlet işbirliğinin etkinliğinin arttırılmasına ilişkin öneriler” yer almaktadır. Bu öneriler, ikinci aşamada Türkiye’de teknolojik öğrenme temelinde gelişimi sağlayacak, ulusal yenilik sistemine dâhil edilmiş bir ulusal öğrenme sisteminin geliştirilmesi, uygulanması ve sürdürülebilmesi için yapılması gerekenlerin ele alındığı “ulusal yenilik sisteminin bir bileşeni olarak ulusal öğrenme sisteminin oluşturulmasına ilişkin öneriler”le tamamlamaktadır. Bu zeminin üzerine üçüncü aşamada, yerli üretimin etkinliğini ve verimliliğini arttırmak için belirleyici olan “devlet destek ve teşviklerinin kapsamının ve etkinliğinin arttırılmasına ilişkin öneriler” sunulmaktadır.

Etiketler: