SETA Medya ve İletişim Araştırmaları Direktörlüğü tarafından düzenlenen “Türk Basınında Suriyeli Sığınmacılar” paneli SETA İstanbul’da yapıldı. Türkiye basınında Suriyeli sığınmacıların temsil ediliş biçimlerinin yanında Almanya örneğinin de ele alındığı panel 19 Şubat Cuma günü gerçekleşti. SETA İstanbul Genel Koordinatör Yardımcısı İsmail Çağlar’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi ve SETA Medya ve İletişim Araştırmacısı Yusuf Özkır, Al Jazeera Türk muhabiri Sümeyye Ertekin ve SETA Avrupa Araştırmaları Direktörü Enes Bayraklı konuşmacı olarak yer aldı.

Medyada mültecilerin temsilinin toplumsal ve siyasi sonuçları olduğuna değinen İsmail Çağlar, SETA’nın bu konuda yaptığı çalışmalardan bahsettikten sonra görüşlerini paylaşmaları için sözü konuşmacılara bıraktı.

YUSUF ÖZKIR: “AYLAN KÜRDİ’NİN FOTOĞRAFI ÜZERİNDEN ULUSLARARASI MEDYA AVRUPA VE AMERİKA’DA TOPLUMSAL BİR ETKİ OLUŞTURDU.”

Sunumunda yerli ve yabancı medyadan derlediği görselleri de kullanan Yusuf Özkır, medyanın mülteci krizi ile ilişkili olarak etkili bir toplumsal ve siyasi güce sahip olduğuna dikkat çekti. Medyanın, krizin başlangıç dönemindeki ilgisizliğinin siyasi süreçlerle paralel olduğunu vurgulayan Özkır, Aylan Kürdi’nin kıyıya vuran cansız bedeninin yer aldığı fotoğrafla toplumda ciddi bir farkındalık oluştuğu ve bu farkındalığın da siyasi etkisinin olduğunu dile getirdi. Özkır, Aylan’ın oluşturduğu etkinin Paris Saldırıları ile tersine döndüğü ve toplumun bu defa mültecileri tehdit unsuru olarak algılamaya başladığının altını çizdi. Medya çalışanlarının ilgi çekici ve sansasyonel haberler yapmak isterken olumsuz durumlar ortaya koyabildiklerini belirten Özkır, yaptıkları kapsamlı araştırmada medyada yer alan mülteci haberlerinin belli konular etrafında yoğunlaştığını belirtti. Türkiye’de farklı medya organlarınca mültecilerle ilgili en çok insan merkezli, inanç kardeşliği, ekonomi ve güvenlik konularına odaklanan haberlerin yapıldığına ve bütün yayınlarda ideolojik yaklaşıma sahip haberlerin dikkat çektiğini ifade eden Özkır, mültecilerle ilgili yapılan olumlu haberlerin önemli bir kısmının da kamplardaki hayata dair olduğunu vurguladı. Dönemsel olarak haberlerin artıp azaldığına dikkat çeken Özkır, medyanın kullandığı dilin önemine dikkat çekerek konuşmasını tamamladı.

SÜMEYYE ERTEKİN: “OLUMSUZ BİR OLAYIN ARDINDAN YAYINLANAN HABERLER MÜLTECİLERDE CİDDİ TEDİRGİNLİKLER OLUŞTURUYOR”

Mülteciler ile ilgili yaptığı haberleri hazırlarken edindiği tecrübeleri paylaşan Ertekin, medyada yer alan olumsuz haberlerin mültecilerin gündelik hayatını olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Özellikle Suriyelilerin suç potansiyeli olarak görülmesine neden olan yaklaşımlardan dolayı tedirginlik yaşadıklarını, iş ve ev bulmakta zorluk çektiklerini belirten Ertekin, mültecilerin hayata adapte olabilmeleri için bu sorunların azalması gerektiğini vurguladı. Suriyeliler için en önemli sorunlardan birinin eğitim olduğuna dikkat çeken gazeteci ilgili denklik düzenlemelerine rağmen 400 bin çocuğun okula gidemediğine değinerek bu sorunun çözülmesinin uzun vadede Türkiye’nin geleceği için çok önemli olduğunu vurguladı. Olumlu haberlerin etkisine dikkat çeken Ertekin, “Suriyeli Muhammed çalışmak değil okumak istiyor” başlıklı haberi ile oluşan etki sonucu 61 çocuğun okula başladığını belirtti. Bir diğer önemli sorunun da eğitimli mültecilerin bürokratik engeller dolayısıyla mesleklerini icra edememesi olduğunu ifade eden Ertekin, bu konuda yapılan haberlerin bir duyarlılık oluşturduğunu ancak mevcut sorunun henüz çözülemediğini belirtti.

ENES BAYRAKLI: “MÜLTECİLER KONUSUNDA SERT BİR TUTUM TAKINAN MERKEL, AYLAN KÜRDİ OLAYINDAN SONRA TAVIR DEĞİŞTİRDİ.”

Avrupa’da yaşanan mülteci krizinin boyutlarının abartıldığına dikkat çeken Bayraklı, medyanın uzun süre konuya ilgisiz kaldığına dikkat çekerek sözlerine başladı. Süreç boyunca belirli olayların medya ve toplumun tavrında değişikliklere neden olduğunu belirten Bayraklı,Charlie Hebdo saldırısının bunlardan ilki olduğunu dile getirdi. Saldırının ardından Avrupa’da İslamofobinin artış gösterdiğini vurgulayan Bayraklı, Aylan Kürdi ile olumlu bir etki oluştuğundan bahsetti. Enes Bayraklı, bu haberden kısa bir süre önce mültecilere karşı sert bir tavır takınan Merkel’in 1 milyon mülteci beklentisini açıklamasının ardından başlayan mülteci akınının tedirginliğe yol açtığına dikkat çekti.

Bir diğer önemli olayın da yılbaşı kutlamalarında yaşanan taciz olaylarında mültecilerin sorumlu tutulması olduğunu ifade eden Bayraklı, medyada ortaya konulanın aksine polis soruşturmasında tutuklananların çok azının Suriyeli mülteciler olduğunun ortaya çıktığını belirtti. Konuşmasının devamında Almanya ile Türkiye arasında yapılan mülteci anlaşması sonrasında Alman medyasında Türkiye ile ilgili olumsuz haberlerin kesilmiş olmasına dikkat çeken Bayraklı, Avrupalıların mülteci nüfusundan tedirgin olduğunu belirterek konuşmasını tamamladı.

Konuşmacılara teşekkür eden moderatör İsmail Çağlar, medyanın trajik haberler yerine olumlu haberlerle farkındalığı artırması gerektiğinin altını çizerek SETA’nın bu konu ile ilgili çalışmalarını sürdüreceğini belirtti.