Kiralık ve satılık konutlarda fiyat artışları uzun süredir önemli bir sorundur. Emtia fiyat artışları, arz-talep dengesizliği ve özellikle koronavirüs (Covid-19) salgını döneminde azalan konut üretimi ve salgın sonrasında hızla artan konut talebi tüm dünyada fiyatların daha dalgalı seyretmesine yol açmıştır. Türkiye’de konut kredileri ve kira artışlarına getirilen sınırlamalar geçici rahatlama sağlasa da AK Parti hükümeti konut üretimini destekleme ve sosyal konut projeleri üretme gibi yeni döneme ve daha uzun vadeye yayılacak çözümler üzerinde de çalışmaktadır.
Hükümetin bu doğrultuda konut sorununun çözümüne yönelik ilk büyük adımı “İlk Evim, İlk İş Yerim” projesi olarak adlandırılan kapsamlı ve uzun vadeli yeni bir sosyal konut projesidir. Bilhassa konut fiyat artışlarından en fazla etkilenen dezavantajlı kesimleri ev sahibi yapma hedefiyle ortaya atılan ve Cumhuriyet tarihinin en iddialı projelerinden biri olan bu proje evi olmayan vatandaşlara konut, arsa veya iş yerlerinin yirmi yıl gibi nispeten uzun vadeler ve uygun taksitler ile sunulması amacını taşımaktadır.
Türkiye’deki konut piyasasının mevcut temel sorunu arz eksikliğidir. Bu anlamda İlk Evim, İlk İş Yerim projesi sosyal devlet anlayışının bir parçası olarak özellikle alt gelir grupları için üretimi artıracak önemli bir sosyal politika olarak değerlendirilmelidir. Sosyal adaletin sağlanmasına ciddi katkılar sunması hedeflenen bu projeyle dezavantajlı gruplar için konuta erişim kolaylaştırılacaktır. 2023 projeksiyonu içerisindeki asgari ücretin belli bir yüzdesi seviyesinde ve tasarruf oranları ile paralel sosyal konut ve konut arsası için uygun taksit ödemeleri ile konutlara erişim yaygınlaştırılacaktır.
Bu rapor Türkiye’de aktif olarak kullanılan sosyal konut politikalarının ve 13 Eylül 2022’de ilan edilen yeni büyük ve kapsamlı sosyal konut projesinin konut sorununun çözümüne ilişkin sunabileceği fırsatları geniş bir Türkiye konut piyasası analizi çerçevesinde mercek altına almaktadır.
