Ukrayna’da Tanklar Ne Değiştirecek?

Ukrayna – Rusya savaşı kışın etkisiyle halen donmuş durumda. Cephe savaşına dönüşen harp, bölgesel ileri – geri manevralarla iki tarafın birbirini tarttığı bir hale dönüştü. Rusların Belarus üzerinden ikinci bir cephe açma ve kısmi seferberlik devam ederken stratejik silahlarını devreye sokma niyeti var. Bu durum doğal olarak cephedeki dengeleri değiştirebilir. Ukrayna ise kış aylarında savaşın yavaşlayan temposundan faydalanarak hazırlıklarını tamamlamaya, bütünleme yapmaya ve Batılı ülkelerden modern harp araçları temin etmeye yöneldi. Bu şekilde güç dengesini nitelik bağlamında lehine çevirme arayışında.

ABD ve Avrupalı ülkeler Ukrayna’ya askerî ve mali yardımlarını devam ettirirken Amerikalıların daha çok askerî, Avrupalıların ise mali yardımda bulunmayı tercih ettiği görülüyor. İşin aslı Ruslara karşı bir devletin vekil olarak kullanıldığı harp alanında Rusya ile Avrupa arasında tampon bölge yaratma niyeti açıkça hissediliyor. Diğer bir ifadeyle bu ülkeler Rusya’yı fazlaca ‘karşısına’ almadan Ukrayna’ya yenilmeyeceği kadar yardımda bulunuyor. Örnek vermek gerekirse HIMARS’ın 500 km menzile ulaşan mühimmatı yerine 80 km’lik akıllı mühimmatını verip kendilerine göre bir denge tesis ediyorlar.

Bu noktada Ukrayna’da oluşan bir rahatsızlık var. Daha etkili silah ve mühimmat sistemleri istiyorlar. Zeminin kuruduğu bahar aylarından itibaren başlatabilecekleri genel karşı taarruz için hazırlık yapmak istiyorlar. Savaşın bir sistem olduğu dikkate alınırsa Ukrayna hava araçlarının, hava savunma sistemlerinin, tanksavar silahlarının ve zırhlı araçların birbirlerini bütünleyecek şekilde bahara hazır olması derdinde. Tanksavar ve hava savunma sistemleriyle ilgili geçtiğimiz ay içinde bazı gelişmeler yaşandı. Halen Ukrayna’ya A-10 Thunderbolt ve F16 gibi savaş uçakları verilmesi ABD’nin gündeminde. Tabi bu niyetin gerçekleşmesi uzun bir süreci gerektiriyor.

Geçtiğimiz ay içinde Leopard tankları bir anda gündeme taşındı ve Almanlara yönelik eleştiriler arttı. Leopard tanklarının Ukrayna’ya verilmesine önceleri soğuk bakan Alman Şansölyesi Scholz kararını değiştirmek zorunda kaldı. Scholz hem 14 Leopard tankının hibe edilmesini hem de diğer ülkelerin kendi Leopard’larını Ukrayna’ya vermesine yeşil ışık yaktı. İngiltere’nin 14 Challenger ve ABD’nin 30 M1Abrams tankı dâhil sekiz Avrupa ülkesi toplamda 200’e yakın tankı Ukrayna’ya gönderiyor. Öte yandan Finlandiya ve İsveç’in göndereceği tank sayısı henüz belli değil. Danimarka ve Hollanda da konuyu değerlendiriyor. Sonuçta Ukrayna’nın muhtelif tank tiplerinden oluşan tugay seviyesinde iki zırhlı birliği olacak. Peki, böyle bir gelişmenin anlamı ne?

Zırhlı birlikler taarruz gücü olarak hasım ateşine karşı zırhla korunmuş, çevik bir ateş ve manevra birliği olarak bilinir. Mevzi harbine dönmüş bir harpte hasmın zayıf olduğu bölgeye karşı kullanıldığında savunma mevzilerinin bütünlüğünü parçalayabilir. Harbin halen donmuş temposunu artırabilir. Ukraynalıların harpteki siyasi hedefi Rusları Ukrayna topraklarından çıkartmaksa, askerî hedef muhtemelen Azak Denizine ulaşmak ve Kırım’ı izole ederken Rus birliklerini kuşatma riskiyle karşı karşıya bırakmak olacak. İşte bu noktada zırhlı birlikler devreye giriyor. Rus kara ateşinden etkilenmeden, hızlı bir tempoyla Rusların gerisine sarkmak gerekiyor.

Zırhlı birlikler sahaya sürüldüğünde doğal olarak Rusların da karşı tedbir geliştirmesi beklenmeli. Rusya’nın Mi24 ve KA-52 (taarruz) helikopterleri tank avcısı olarak biliniyor. Tankın menzili 3 km civarındayken bu helikopterler tanklara yaklaşmadan onları imha edebiliyor. Bu durumda Ukrayna’nın hava savunma sistemlerine her zamandan daha fazla ihtiyacı var. Rus BMP cinsi araçların tanksavar füzesi atabildiği, BMP-3’lerin de 100 mm topu olduğu dikkate alınırsa Ukrayna tanksavar silahlarını da baharda bayağı kullanacak.

Bu durumda Ruslar bahar ayları öncesinde stratejik bir askerî manevra başlatmaz ve cephedeki birlikleri modern teçhizat ile takviye etmezse muharebe ibresi Ukrayna’ya dönebilir. O halde Rusya’nın ya yeni bir kuzey cephesi açması ya da taze birliklerle tempoyu yükseltmesi gerekir. Öte yandan Ukrayna şehirlerine yönelik füze baskısı muhtemelen devam edecek. Ancak yaptıkları bir hata var: Ukrayna’nın zayıf yanına değil, güçlü olduğu bölgelere manevra yapılıyor. Dolayısıyla komuta hatası Rusları çamura saplamış durumda.

Ukrayna’nın doğru yaptığı konu mevsimi değerlendirmesi. Savaşı Rusya’nın topraklarına aktarma konusunda kontrolü kaybetmeyen Ukrayna nükleer misilleme için mazeret yaratmak istemiyor. Halen zaman kazanmak adına harbin temposunu bilerek düşürüyorlar. Şartlar olgunlaşınca da yıpranmış Rus birliklerine karşı genel karşı taarruz başlatacak.

Rusya veya Ukrayna ne yaparsa yapsın yaşanan bir savaş! Maç değil. Bedeli insan hayatı. Ancak birkaç ay içinde hava ve zemin koşullarına bağlı olarak bu bedelin artacağı beklenmeli.

Peki, Ukrayna savaşı bu haldeyken Türkiye için çıkarılması gereken ders nedir? Bize tank, hava ve hava savunma, mühimmat verecek ülkeler olmadığına göre en kötü durum senaryosuna hazır olmak gerekir. Savunma sanayimizin halen ürettiği savunma teknolojilerinin TSK envanterine girmesi için devam eden zamanla yarıştan galip çıkmak zorundayız. Çünkü savaşın ne zaman kapıyı çalacağı belli olmuyor.

[Sabah, 28 Ocak 2023]