Türkiye Afrika’da Yeni Bir Aktör Değil

SETA Dış Politika Araştırmacısı Tunç Demirtaş, TRT Haber ekranlarında yayınlanan Günün İçinden programında, Türkiye’nin Nijer’e yaptığı ziyaret ve Türkiye’nin Afrika açılımı üzerine değerlendirmelerde bulundu.

Devamı
Türkiye Afrika da Yeni Bir Aktör Değil
Sahel ile İlişkilerde Yeni Dönem Türkiye-Nijer İlişkileri

Sahel ile İlişkilerde Yeni Dönem: Türkiye-Nijer İlişkileri

Nijer Başbakanı Ali Mahamane Lamine Zeine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine Ocak 2024’te Türkiye’yi ziyaret etmişti. Bu ziyaret Türkiye-Nijer ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülebilir. Hatırlanacak olursa görüşmelerde ekonomik iş birliklerinin artırılması, savunma ve güvenlik konularında iş birliği, terörle mücadele ve bölgesel istikrarın sağlanması gibi önemli konular ele alınmıştı. Nitekim bu ziyaretin akabinde Nijer’e Türkiye’den bir heyetin ziyaret gerçekleştirmesi de planlanıyordu. Bu kapsamda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Savunma Bakanı Yaşar Güler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ve Ticaret Bakan Yardımcısı Özgür Volkan Ağar Nijer’i ziyaret ediyor. Ancak bu ziyaretin özel bir anlamı ve önemi de bulunuyor. Zira 6 Temmuz 2024’te Nijer, Mali ve Burkina Faso konfederasyon kurduklarını ilan ettiler. “Sahel Devletleri Konfederasyonu” adını taşıyan bu yapının dış politika konusunda ortak hareket etme amacına sahip olduğuna dikkat çekildi. Dolayısıyla bu ziyaretin Sahel Devletleri Konfederasyonu’na gerçekleştirildiği de düşünülebilir.

Devamı

Nijer'deki Batı karşıtı duyguların giderek artması ve alternatif ortaklara yönelme eğilimi Türkiye'nin bölgedeki olumlu imajından kaynaklanan cazibesini daha da artırma potansiyeli taşıyor.

Türkiye artık Afrika kıtasında bir siyasi aktör olma isteğini, yani kıtadaki sorunların çözümüne doğrudan katkı yapma iradesinde olduğunu, daha net ortaya koymalı ve bunu açıkça ifade etmelidir.

Fransa'nın Mali'ye müdahalesiyle birlikte, uzun vadede kaybeden yalnızca Afrika değil, aynı zamanda uluslararası camia veya Batı da oldu.

SETA Dış Politika Direktörü Talip Küçükcan, CNN TÜRK ana haber bülteninde Başbakan Erdoğan’ın Gabon, Nijer ve Senegal’e gerçekleştirdiği ziyaretlerle yeniden gündeme gelen Türkiye’nin Afrika açılımını yorumladı.

“ABD Suriye'de PKK Devleti Kuruyor”

Bush döneminde çok agresif, tek taraflı ve sert bir şekilde girilen Ortadoğu'da Amerika bugün bu maliyeti başkalarının üzerine yıkmaya çalışıyor.

Devamı
ABD Suriye'de PKK Devleti Kuruyor
2019 Yılı Türkiye'nin Yükseliş Yılı Olacak

2019 Yılı Türkiye'nin Yükseliş Yılı Olacak!

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) "2018'de Türkiye" yıllığını yayımladı. Siyaset, Dış Politika, Güvenlik, Ekonomi, Enerji, Hukuk, Yargı, Eğitim, Sosyal Politikalar ve Medya gibi ana başlıklardan oluşan 440 sayfalık raporda 2018 yılının önemli olayları analiz edilirken 2019'a da projeksiyon tutuluyor. İşte bu önemli rapordan bazı başlıklar…

Devamı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türk dış politikasına ilişkin, 'Artık farklı güç unsurlarını ve tabii diplomasiyi etkin kullanan bir devletiz. Gerektiğinde oyun kurucu, yeri geldiğinde oyun bozucu olduk.' dedi.

Türkiye-Afrika ilişkilerini daha iyi kavrayabilmek için uzmanlardan eğitim, ekonomi, diplomasi ve savunma gibi konunun farklı boyutlarını değerlendirmelerini ve ayrıca şu an gerçekleşmekte olan III. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’nin önemine değinmelerini istedik.

Afrika'da ülke içi çatışmalar, bölgesel krizler, terörizm, askeri darbeler, kuraklık ve kıtlık gibi sorunların 2023'te de devam etmesi beklenirken 24 ülkede yapılacak seçimlerle demokrasi sınavı verilecek.

2023’ün ilk haftalarında Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun Güney, Orta ve Doğu Afrika ülkelerine yönelik ziyaretleri Türkiye Yüzyılı’nda Afrika’yı özel olarak konumlandıracağını gösteren bir tavır sergileyeceğinin işaretidir.

Sahel Kuşağı 2020'den bu yana sürekli olarak darbelerle gündeme gelen bir bölge. Ve bu bölgede en son 26 Temmuz 2023'te yaşanan darbe ile karşı karşıya kalan ülke Nijer. 3 Ağustos 1960'taki bağımsızlık sürecinden sonra Nijer'de 26 Temmuz'a kadar toplam dört darbe ve üç darbe girişimi olmuştu. Dolayısıyla uluslararası sistemde Nijer en istikrarsız ülkelerden biri olarak anılıyor. Ancak bu istikrarsızlığın temel nedeni olarak Nijer'de sömürgeciliğin mirasının etkisi oldukça fazla.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter dergisinin 82. sayısı raflarda yerini aldı.

2024'ün henüz ilk haftasında Afrika'da yaşanan gelişmeler kıtanın bu yıl hareketli geçeceğinin sinyallerini veriyor. Kızıldeniz jeopolitiğinin 2024 yılında önem kazanması beklenmekte. Bu kapsamda Etiyopya ve Mısır'ın BRICS'e dahil olması Afrika'da Kızıldeniz ve Nil Havzasının adından sıkça söz ettirmesi muhtemel. Ancak 54 ülkenin yer aldığı Afrika'da tek önemli bölge buralar olmayacaktır.

Nijer ve ABD arasındaki anlaşmanın "hızlı bir şekilde yürürlükten kaldırılması kararı" ABD’nin Sahel’deki varlığının ve operasyonlarının risk altında olduğunu gösteriyor.

Birkaç hafta önce ABD'nin Afrika Komutanlığı (AFRICOM) Komutanı General Michael Langley, diplomatik protokol kurallarına aykırı bir şekilde Nijer'e ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyaretten sonranda Nijer yönetimi ciddi rahatsızlık duydu. Zira ziyaret gerçekleşmeden önce kimin/kimlerin, ne zaman, hangi amaçla ve nereye geleceğinin resmi hükümete bildirilmesi gerekiyordu. Ancak bu gerçekleşmedi.