NATO Zirvesi Sonuç Deklarasyonu ve Türkiye’nin Öncelikleri
NATO zirvesi sonuç deklarasyonunda Rusya ve Çin’in yarattığı tehdit ve meydan okumaların açıkça adının koyulması, ittifakın tehdit algısı ve ortak güvenlik anlayışında yeni bir dönemin habercisi olarak öne çıkıyor.
Devamı
Web Panel: 75. Yılında NATO’nun Vaşington Zirvesi | Bağlam ve Süreç
75. Yılında NATO’nun Vaşington Zirvesi | Bağlam ve Süreç
Devamı
75. Yılında NATO’nun Vaşington Zirvesi | Bağlam ve Süreç
NATO üyesi ülkeler ittifakın kuruluşunun 75. yıl dönümünde Washington’da toplanırken, Amerikan liderliği etrafındaki soru işaretlerinin bu derece yoğunlaşması tarihi bir dönemeçte olduğumuza işaret ediyor. Amerikan Başkanı Biden’ın siyasi hayatının belki de en kritik kriziyle karşı karşıya olduğu bir aşamada ittifakın geleceğiyle ilgili NATO liderlerine güven aşılamak zorunda olması zirveyi daha da önemli hale getiriyor.
NATO’nun liderler zirvesi ABD’nin ev sahipliğinde 9-11 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştiriliyor. Dünyanın en büyük savunma ittifakı, İsveç’in de katılımıyla ilk kez 32 üyeyle toplanıyor. Bu sene de Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin gölgesinde gerçekleşecek olan zirvede bütün üyeler dayanışmayı ve caydırıcılığı önemsiyor.
NATO'nun 75'inci kuruluş yıldönümüne denk gelen zirve 9-11 Temmuz 2024 tarihleri arasında Vaşington'da toplanacak. Rusya ve Çin nedeniyle güvenlik kaygıları üst perdeden dillendirilirken her zirvede olduğu gibi NATO'nun yeniden yapılandırılması ve güçlendirilmesi, diğer bir ifadeyle kararlılığının ve dayanıklılığının takviye edilmesi muhtemelen yine vurgulanacak.
Rusya’nın Tahıl Anlaşması İptalinden Beklentisi
Rusya’nın NATO Vilnius Zirvesi sonrasında yeni bir oyun planı arayışında olduğu söylenebilir. Türkiye’nin Ukrayna’nın üyeliğine desteğini yinelemesi ve İsveç’in üyeliğinin önünü açmasının Moskova’yı rahatsız ettiği açık. Zirvenin hemen sonrasında Rusya’nın hem Suriye’ye insani yardım girişini veto etmesi hem de tahıl anlaşmasını sona erdirmesi el yükseltmek istediğini gösteriyor ancak elinin çok da güçlü olmadığının altını çizmek gerek. Tahıl anlaşması Rusya’nın ‘Küresel Güney’ ülkeleri nezdindeki itibarını artıran bir adım olduğu için anlaşmanın yenilenmemesi Moskova’nın aleyhine olur. Suriye’deki insani dramın derinleşmesi de Rusya’nın itibarına ne kadar hizmet eder tartışılır. Tahıl anlaşmasını bitirerek BM’den yaptırımlar konusunda ödünler koparmak, Suriye’ye insani yardımı engelleyerek de Türkiye’yi zor durumda bırakmak isteyen Moskova’nın attığı bu adımlar, yeni müzakere süreçleri başlatabilir ancak savaşın gidişatını Rusya lehine çevirmeye yetmez.
Devamı
Ukrayna Savaşında Sona Doğru mu?
Birkaç farklı alanda ilerlemeye çalışan Ukrayna ordusu hava hakimiyetine sahip olmadığı için büyük kayıplar verme pahasına karşı saldırı başlatıyor. Bu taarruzdan net bir sonuç alınması durumunda savaşın sonunu konuşmaya başlayacağız, aksi takdirde savaşın uzun yıllara yayılarak uzama ihtimali güçlenecek.
Devamı
SETA Dış Politika Araştırmaları Direktörü Murat Yeşiltaş, SETA’nın düzenlediği “Vilnius Zirvesi Sonrası NATO’nun Savunma Stratejilerinde Ne Değişti?“ başlıklı web panelde, zirvenin sonuç bildirgesi üzerinden NATO’nun gelecek perspektifi üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Türk dış politikasının bölgesel ve küresel dengelere göre pragmatik adımlar atarak kendine alan açma çabasının yeterince anlaşıldığı söylenemez. Batı ittifakından ‘koptu kopacak’ şeklinde yapılan analizler, Türkiye’nin ulusal çıkarlarını rasyonel biçimde tespit edip ona göre hareket edemeyeceği yanılgısına dayanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Transatlantik İttifakı ötesinde geliştirdiği her ilişki ya Batı’ya alternatif ya da Batı’dan uzaklaşma olarak sunulunca, Türkiye’nin dış politikasıyla ilgili temelsiz önyargılar oluşuyor. Türkiye analizleri Batı’yla Doğu arasında sıkışmış ve sürekli gelgit yaşayan bir ülke algısının farklı varyasyonları haline gelince, Türk dış politikasına ilişkin sorunlu perspektifler yaygınlık kazanıyor. Türkiye’nin meşru ulusal çıkarları ve öncelikleri olduğu varsayımından hareket edilmedikçe bu analizlerin derinlikli bir izah sunma imkanları da ortadan kalkıyor.
11-12 Temmuz 2023’te gerçekleşecek NATO zirvesinin önemi nedir? NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in görev süresi neden uzatıldı? Zirvenin gündeminde hangi konular yer alacak? İsveç’in NATO üyeliğinde son durum nedir? Ukrayna’nın NATO üyeliği yolundaki engeller nelerdir?
