Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’dan oluşan üst düzey Türk heyeti 3 Ekim 2022’de Libya’nın başkenti Trablus’a bir ziyaret gerçekleştirdi.

Başağa, Hafter ve Salih gibi eski 'düşmanları' ile başbakanlık için ittifak kurarak çok 'cesur' ve tabu yıkıcı bir hamle yapmıştı..

Yapılan siyasi meydan okumaya, suikast girişimi aracılığıyla tehdit, korkutma ve caydırmanın eşlik etmesi, Dibeybe karşıtı blok tarafından pekâlâ bir taktik olarak benimsenmiş olabilir.

Libya’da neler yaşandı? TM paralel hükümet hamlesini neden yaptı? Dibeybe’ye suikast girişiminin anlamı nedir? Paralel hükümet hamlesi başarılı olabilir mi? Süreç nasıl ilerleyecek?

Tunus’ta ne yaşandı? Tunus’ta siyasete yönelik darbe süreci nasıl şekillenmiştir? Meclisin askıya alınması ve başbakanın görevden alınması ile birlikte neler yaşanmıştır? Ulusal ve uluslararası aktörlerin tepkileri nelerdir? Tunus’taki süreç bölgesel açıdan ne anlam ifade etmektedir?

Libya’nın toparlanması ile Türkiye-Libya ilişkilerinin derinleşmesi birbirini besleyen iki süreç olarak ilerledi. Gerek uluslararası gerekse Libya içindeki üçüncü tarafların provokasyonlarına rağmen, Libya toparlandıkça ilişkiler ivme kazandı.

Ziyarette hangi konular öne çıkmıştır? Milli Birlik Hükümetinin Türkiye yaklaşımı nasıl değerlendirilebilir? Ziyaretin ikili ilişkiler ve ötesinde ne tür etkileri olacaktır?

Dubeybe zor iş başardı. Uluslararası güçler belirli bir düzeyde mutabakata varmasaydı Libyalı aktörlerin anlaşması, Siyasi Diyalog Forumu'nun yol haritasını belirlemesi ve ardından hükümetin kurulması da kuvvetle muhtemel mümkün olmazdı. Yine de Dubeybe'nin hükümet için uygun isimleri seçmesi ve çatışan tarafların da süreci kabullenmelerini sağlaması da dikkate değer.

Türkiye-Fransa ilişkilerinin daha önce hiç olmadığı kadar gerilmesinin temel sebebi, Türkiye’nin kendisine çizdiği yeni dış politika vizyonuyla ilgili.

Libya'da Türkiye'nin sahaya girişinden sonra kısa sürede elde edilen askeri başarılar sayesinde Serrac Hükümeti hem siyasi hem de askeri olarak güçlendi.

Türkiye için Libya basit bir dış politika gündemi değil. Tüm Doğu Akdeniz haklarını savunmada önemli bir dayanak. Doğu Akdeniz'den Türkiye'yi dışlamak isteyenler Libya ile yapılan anlaşmadan sonra oyunun bozulduğunu gördüler. Zaten savaşa hız vermelerinin ardında da bu vardı.

Insight Turkey'nin bu sayısı, Libya krizi bağlamında hem iç yeniden yapılanma vaatlerini hem de krize müdahale eden farklı dış aktörlerin körüklediği zorlukları siz değerli okuyucuların dikkatine sunuyor.

AB, Borrell'in anlayışına göre, 'gücünün yettiği'ne efelenecek, yetmediğini sinesine çekecek. Ancak yanıldığı bir konu var. Türkiye o kadar kolay bir lokma değil. Şu an sadece köprünün yıkılmasını bekliyor. Eğer ilişkiler koparsa Türkiye, AB için daha tehlikeli bir rakip olabilir. O halde AB'nin artık Türkiye'yi 'ötekileştiren' ikiyüzlü tavrını gözden geçirmesi lazım.

Açık denizlerde ticaret gemilerine hangi şartlarda müdahale edilebilir ve müdahalenin kapsamı nedir? Türk bayraklı ticaret gemisine açık denizde müdahalenin hukuki gerekçeleri neler olabilir? BM Güvenlik Konseyi silah ambargosu kararının kapsamı nedir? Müdahale gerekçesi oluşturabilir mi? IRINI Operasyonu’nun ve gerçekleştirdiği müdahalelerin hukuki zemini var mı? Türkiye bandıralı gemilere müdahale durumunda Türkiye’nin karşılık verme hakkı var mıdır? Sonrasında Türkiye hukuken ne gibi adımlar atabilir?

Libya’da siyasi süreç bir tünelde yol alırken hala ışığa kavuşmak hayal ile gerçeklik arasında dolanıyor. Tünelin sonu görülecek mi, belli değil.

Milli Savunma Bakanı Akar, 'Türkiye, istikrarlı, barış içinde ve müreffeh bir Libya'nın kurulmasında kardeşlerimizin, Libya halkının ve Milli Mutabakat Hükümeti'nin yanında yer almakta kararlıdır.' dedi.

Libya'da siyasi geçiş sürecinin Kaddafi ya da Hafter tipi otoriter liderlerin öne çıkmayacağı şekilde yürütülmesi lazım. 2011 Devriminin ideallerine ulaşmak ve ülkeyi bir arada tutmak için bütün kurumlarıyla demokratik bir devlet kurulması lazım.