Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun 30 Aralık 2022’de Uluslararası Adalet Divanından (UAD) İsrail işgaline ve İsrail’in işgal altındaki topraklardaki uygulamalarına dair talep ettiği hukuki görüş UAD tarafından yaklaşık bir buçuk yıl süren bir incelemeden sonra 19 Temmuz 2024’te açıklanmıştır. 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de insanlık dışı uygulamalara imza atan İsrail hakkında verilen bu danışma görüşünün genel olarak içeriğinin ne olduğu ve ne anlama geldiğinin ortaya koyulması önem arz etmektedir.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter dergisinin 91. sayısı raflarda yerini aldı.

Uluslararası toplumun temellerini kökünden sarsan eylemlerin önemli bir kısmı silahlı çatışmalar esnasında gerçekleşmektedir. Yasa dışı saldırılar, sürgünler, yıkımlar, öldürmeler, yaralamalar ve toplu katliamlar çoğu kez silahlı çatışmalar esasında yaşanan, yeni düşmanlıklar yaratan ve uluslararası toplumun hassas düzenini derinden sarsan eylemler olmaktadır.

“Dün geceye ait görüntüler Refah’ın nasıl yeryüzündeki cehenneme dönüştüğünün kanıtıdır.” Bu ifadeler BM Mülteciler Yüksek Komiseri Philippe Lazarini’ye ait. İsrail’in Refah’ta güvenli bölge ilan ettiği ve Filistinlilerin sığındığı çadırları bombalayarak ortaya çıkarttığı cehennem görüntülerini tarif etmeye dilim varmıyor; sözün bittiği yer olarak tanımlamak daha doğru olur. Bu saldırının Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı’nın Netanyahu ve Gallant’a karşı tutuklama istemesinden ve Uluslararası Adalet Divanı’nın İsrail’e Refah’ta operasyonları durdurma kararı çıkarmasından sonra gerçekleşmesi, İsrail hükümetinin hak, hukuk, adalet veya uluslararası meşruiyet gibi kavramları tanımadığının bir ifadesiydi. Netanyahu hükümeti, Washington’ın desteği öyle veya böyle devam ettiği sürece hiçbir kurum ve makamı tanımayacağını Filistinli masumları katlederek haykırmayı seçiyor.

Bu antlaşmalar da bir barış öngörmemekte, aksine ABD ve İsrail tarafının birlikte hazırladığı tek taraflı bir dayatma sunmaktadır.

Türkiye’nin önde gelen akademik dergilerinden biri olan Insight Turkey, 2020 yılının ilk sayısında İsrail-Filistin sorununun mevcut durumu ve bu sorunla ilgili bir anlaşma olup olmayacağı konusunda kapsamlı bir çerçeve getirmeyi amaçlıyor. Bu nedenle “Yüzyılın Çilesi” başlığını alan bu sayımız, alanında önde gelen uzmanların katkılarıyla, İsrail-Filistin meselesinin farklı bakış açılarına ve boyutlarına odaklanırken sorunla ilgili farklı konuları da tartışmaktadırlar.

İsrail, ihtiyaç duyduğu anda İngiltere, Fransa ve ABD başta olmak üzere birçok devletten olağanüstü destek aldı. Bugün İsrail'e destek veren ülkelere henüz on yıl öncesine kadar düşman göründüğü birtakım Arap ülkeleri de (Suudi Arabistan, BAE, Mısır) eklendi.

Başkan Trump, merak edilen 'Yüzyılın Anlaşmasını' geçen Salı günü açıkladı. Beklendiği gibi 'Ortadoğu Barış planı' diye sunulan metin, aşırı derecede İsrail yanlısı. Ne anlaşma ile ne de barış ile bir alakası var. Müzakere olmaksızın Filistinlilere dayatılan bir ilhak planı.

SETA Avrupa Araştırmaları Direktörü Enes Bayraklı, ABD’nin İsrail’in Batı Şeria’da yeni yerleşim yerlerine yönelik faaliyetlerini tanıma kararı üzerine değerlendirmelerde bulundu.

SETA Genel Koordinatörü Burhanettin Duran, İsrail’in Ortadoğu’daki yayılmacı politikaları üzerine değerlendirmelerde bulundu.

İslam coğrafyasının önde gelen ülkelerinin reddettiği “Refah için Barış” çalıştayı ABD’nin Ortadoğu’ya yönelik planlarını tek taraflı empoze etme çabalarının bir devamı niteliğindedir. Tam da bu nedenle gerek Bahreyn toplantısı gerekse de yüzyılın anlaşması planı sadece Filistinliler nezdinde değil, İslam coğrafyasının genelinde gayrı-meşru bir girişim olarak görülmeye devam edecektir.

Kuşkusuz İsrail işgali denilince akla gelen ilk ülke ABD'dir. Kuruluş sürecinde İngiltere'nin katkısı ve desteği göz ardı edilemezse de sonraki süreçte Amerikan yönetimleri İsrail ile ABD'nin kaderini ortak görmeye başlamıştır. Bu bağlamda dönemsel olarak ABD için Büyük İsrail veya İsrail için Küçük Amerika ifadelerinin de kullanıldığı görülmektedir.