Perspektif: Yargı Reformunun İki Yılı ve Dördüncü Yargı Paketi

Üçüncü Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin kabul edilmesinin üzerinden iki yıl bir aylık bir süre geçti. Birincisi 2009’da ve ikincisi 2015’te açıklanan beş yıllık strateji belgesinin üçüncüsü 30 Mayıs 2019’da Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanmış ve Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. “Güven Veren ve Erişilebilir Bir Yargı Hizmeti” başlığıyla açıklanan belge 9 amaç, 63 hedef ve 256 faaliyet içermekteydi. Bu hedeflerden birisi de İnsan Hakları Eylem Planı’nın hazırlanmasıydı. Nitekim bu yılın başında 2 Mart 2021’de “Özgür Birey, Güçlü Toplum; Daha Demokratik Bir Türkiye” vizyonu doğrultusunda insan hakları standartlarını yükseltmek amacıyla hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı 393 faaliyeti içeren kapsamlı bir belge olarak kamuoyuna açıklandı. Kısa süre içerisinde planda öngörülen faaliyetlerin ne zaman hayata geçirileceğini belirleyen takvim duyuruldu ve faaliyetleri izleyecek olan kurul oluşturuldu.

YARGI REFORMUNUN İLK İKİ YILINDA ÜÇ YARGI PAKETİ

Üçüncü Yargı Reformu Strateji Belgesi’ndeki dokuz amaç “hak ve özgürlüklerin geliştirilmesi, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının güçlendirilmesi, insan kaynaklarının nitelik ve niceliğinin artırılması, savunma hakkının etkin kullanımının sağlanması, performans ve verimliliğin artırılması, adalete erişimin kolaylaştırılması, ceza adaleti sisteminin etkinliğinin tesisi, hukuk yargılaması ve idari yargılamada sadeleşme ve etkinlik artışı ile alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin yaygınlaştırılması” olarak sıralanmıştı. Belgenin açıklanmasının üzerinden geçen iki yılı aşan süre sonunda bu amaçlara yönelik olarak çok sayıda yasal ve idari düzenleme ile uygulama hayata geçirildi.

• “Birinci yargı paketi”nde savunma hakkını güçlendirecek düzenlemeler yapılmış, hukuk mesleklerine giriş sınavı getirilmiş, ceza muhakemesinde seri ve basit yargılama usulleri benimsenmiş, mağdur hakları güçlendirilmiş, tutukluluk süreleri düşürülmüş ve internet sitelerinin tamamen erişime kapatılmasının önüne geçecek hükümler getirilmişti.
• İnfaz rejimine odaklanan “ikinci yargı paketi”nde koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik reji[1]minin yeniden belirlenmesi, “iyi hal” şartının etkili bir kontrol mekanizmasına…