Listelere Tepkiler ve Seçimin Olası İki Sürprizi

26 parti 9 Nisan’da milletvekili aday listelerini YSK’ya sundu. Her seçimde listeler eleştirilir. Bu defa da farklı değil. Parti genel merkezleri listeleri birçok denklemi hesap ederek zorlu hesaplamalarla oluşturuyor. Yerel beklentilerin tam karşılanamaması ve bazı kırgınlıkların olması kaçınılmaz. Ancak CHP ve İyi Parti’nin listelerine koyduğu ve koymadığı bazı isimler üzerinden ulusal düzeyde bir tartışma yürüyor. CHP ve İyi Parti’den oy çekme çabasındaki Muharrem İnce, kendi partisinin adayları ile kıyaslamalar yapıyor. Bu iki partinin kimliklerine ters isimleri vurgulayarak seçmenlerini Memleket Partisi’ne yöneltme çabasında. Siyasi partiler arasında listesinde en fazla değişiklik (yüzde 65) yapan iktidar partisi AK Parti oldu. 3 dönem kuralının istisnasız uygulanması çok sayıda ismi Meclis dışında bıraktı. 2 isim haricinde tüm bakanların aday gösterilmesi ise tecrübe ihtiyacını karşılayan güçlü bir temsil oldu.

***

CHP listesindeki DEVA ve GP’li isimlerin tepki alması bekleniyordu. Yine de Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adaylığı karşılığında “eski AK Partililere” CHP listesinde açtığı kontenjana yapılan “sağcılaşma” eleştirisinin parti siyaseti açısından ciddi bir kriz oluşturması beklenmemeli. Kılıçdaroğlu kazanmak için bütün tuşlara basmakta kararlı. Seçmenin ne diyeceği için ise önümüzde otuz iki gün var. Ayrıca, CHP listelerinde seçilebilecek yere dört partiden 20 civarı isim koyulmuş. Diğer isimler ise çalışılmış bir sıralamaya tabi. CHP’nin 2018 seçimlerinde milletvekili çıkaramadığı şehirlerdeki ilgili sıralara dört partiden isimler koyulmuş ve getirecekleri oylarla kazanmaları bekleniyor.

***

Milletvekili aday listesi etrafında en fazla tartışma olan partilerden birisi de İyi Parti. Masadan kalkma ve geri gelme krizinden bu yana oyları düşen İyi Parti bir türlü toparlanamıyor. Yüzde 7 baraj altında kalma ihtimali var. İttifak içinde olduğu için bu İyi Parti’yi Meclis dışı bırakmaz ancak ciddi anlamda sembolik bir yenilgi olur. Sağın en büyük partisi olma iddiasından baraj sorunu yaşayan bir duruma düşmek 6’lı Masa’ya oturmanın maliyeti. Aslında Kılıçdaroğlu’nun adaylığı için kurulan masaya oturan bütün partiler masanın toplantılar sürecinde hem iddialarını kaybettiler hem de oy tabanlarını zayıflattılar. İyi Parti’nin krizi öne çıkıyor ancak DEVA ve GP’nin CHP listesinde yer alarak yaşadıkları iddia ve kimlik kaybı gözden kaçmamalı. DEVA ve GP etkili bir siyasi çizgi oluşturamadığı gibi CHP ve HDP’nin giderek muhalefetin söylem ve politikalarını oluşturması karşısında bu alanlarda da giderek zayıfladı.

***

CHP’nin listelerle ilgili eleştirilerden daha önemli bir sorunu var: Kandil’in Kılıçdaroğlu’na destek vermesi ve HDP çizgisinin Öcalan’a özgürlük ve PKK’lılara af söylemini yükseltmesi. Türk milliyetçi seçmenin CHP ve İyi Parti’den bu nedenle kaçışı Memleket Partisi ve MHP’ye yarayabilir. Malum CHP ve İyi Parti 16 ilde ortak liste çıkarırken AK Parti ve MHP’nin bu yönteme hiçbir seçim çevresinde başvurmaması dikkat çekmişti. Bu tercihin dezavantajına rağmen MHP’nin logosu ile her yerde seçime girerek milliyetçi seçmenden ilgi görmeyi hedeflediği anlaşılıyor. MHP’nin seçimlerde anketçileri en çok şaşırtan bir parti olduğunu unutmayalım. Yeni bir sürpriz yapabilir. 2023 seçimlerinde performansı en çok merak edilen parti ise İnce’nin Memleket Partisi. CHP ve İyi Parti’den oy çekme çabasındaki Muharrem İnce, kendi partisinin adayları ile bu iki partinin adaylarını kıyaslıyor. Hem Millet İttifakı yapısındaki ideoloji ve kimlik çelişkilerini hem de liste rahatsızlığını vurgulayarak seçmeni Memleket Partisi’ne yöneltme çabasında. Bu partinin barajı geçmesi ya da az farkla baraj altında kalması 14 Mayıs seçimlerinin büyük sürprizlerinden birisi olur. İnce’nin Kılıçdaroğlu’na yönelttiği milliyetçilik ve Atatürkçülük sorgulaması “bölen” suçlamasından daha etkili görünüyor.

[Sabah, 11 Nisan 2023]