Afgan Göçüne Karşı Ne Yapılmalı?

Yasadışı göç üzerine yapılan kışkırtmalar ne yazık ki kitlesel lince dönüştürülme işaretleri gösteriyor. Önceki gece Altındağ’da sergilenen öfke çok yönlü değerlendirmeyi mecbur kılıyor. Başka şehirlerimizde benzer olayların çıkabileceği ihtiyatıyla tedbirler alınmalı. Emirhan Yalçın’ı öldürenler yakalandı ve yargı tarafından cezalandırılacaklar. Bu cinayete duyulan tepkinin tüm Suriyelileri hedef alan bir şiddet sarmalına dönüşmemesi için siyasete ve kamuoyu önderlerine görev düşüyor. Sığınmacılar meselesi CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun söylediği gibi “davul zurna ile uğurlama” söylemi ile yönetilemez. Son olay Kılıçdaroğlu’nun söylemlerinin de katkısıyla köpürtülen sığınmacı karşıtlığının hızla “ev taşlama, dükkân yağmalama” düzlemine geçebildiğini gösteriyor. CHP, İP ve bazı gazetecilerin Suriyeli sığınmacı ve yasadışı yollarla gelen Afgan gençleri aynı potada değerlendirerek kışkırtıcı suçlamalarda bulunması toplumsal gerginliği yükseltiyor.

Yeni Bir Fay Hattı Üretmek!

Muhalefetin seçim kartı olarak sığınmacı karşıtlığını yükseltmesi ülkemize yeni bir fay hattı getiriyor. Malum, ülkemiz neredeyse on yıldır Suriyeli sığınmacıları geçici koruma statüsünde misafir ediyor. Şimdi de ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve Taliban’ın hızla eyalet başkentlerini ele geçirmesi ile başlayan Afganistan’dan gelen göç dalgası gündemde. Sosyal medya Afgan gençleri hakkında büyük çoğunluğu yalan haberle dolu. Yabancı istihbarat operasyonu kokulu paylaşımlar öne çıkarılıyor. Öncelikle konuya rasyonel ve sağduyulu yaklaşmak zorundayız. Sığınmacılara nasıl yaklaştığımız yarının Türkiye’sini belirleyecek. Yabancı karşıtlığı zehrini bu topraklara ekmemek için hep birlikte teyakkuz halinde olmalıyız. Kitlesel linci kışkırtanlar ülkemizin aleyhine çalışan çevrelerdir.

“Yolgeçen Hanı Değil”

Bunun kadar önemli bir husus da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söylediği gibi ülkemizin “yolgeçen hanı” olmadığı. ABD’li yetkililerin Taliban’dan kaçan Afganlılara Türkiye’yi gidilecek “üçüncü ülke” olarak göstermesi kabul edilemez. Türkiye, yeni sığınmacı/ göçmen yükü alamaz. Bu sebeple Suriye’de üç operasyon yaptık, İdlib’deyiz. Ankara’nın son yıllarda askerini gücünü öne çıkarmasının bir sebebi terörle mücadele ise diğeri de sığınmacı meselesi. Çevremizdeki bölgenin jeopolitik boşlukları biz istemesek de başımıza dert oluyor. Afganistan’dan çekilme ABD’nin Ortadoğu’da yeniden konumlanma ve Çin’e odaklanma politikasının yeni adımı. ABD, Afganistan’dan “ulus inşasını” başaramadan çekiliyor. Çıkacak yeni sorunları umursamıyor, hatta üzerinde hesap yapıyor. Bir anlamda Washington, Orta Asya ve Afganistan’da Çin ve Rusya arasında jeopolitik rekabeti tetikliyor. Ancak ABD’nin bıraktığı boşluk, Hindistan, Pakistan, Türkiye ve İran’ı da birinci derecede etkiliyor.

Ne Yapılmalı?

1. Afganistan’dan gelen göç dalgasının kısa süreli olmayacağı öngörüsüyle yeni bir entegre politikası oluşturulmalı.
2. Suriyeli sığınmacılar ile Afganistan’dan gelen yasadışı göçün birbirinden bağımsız olduğu kamuoyuna anlatılmalı.
3. Kabil Havalimanı’nı açık tutma rolü ile yasadışı göçünün engellenmesi birlikte değerlendirilmeli.
4. Afganistan’ın derin bir iç savaşa sürüklenmemesi ve milyonların yollara dökülmemesi için diplomatik katkı verilmeli. Merkezi hükümet, yerel aktörler ve Taliban ile görüşülerek uzlaşıya varılması için çaba sarf edilmeli.
5. Ülkemize yasadışı göçü durdurmak için İran sınırında çok sıkı güvenlik tedbirleri uygulanmalı.
6. Tahran ile göç dalgasının İran’da karşılanması için iş birliği yapılmalı.
7. Muhalefet partilerinin genel başkanları sığınmacı/kaçak göçmen konusunu istismar etmeyi terk etmeli.
   Bu mesele seçim kazanmak için kullanılırsa herkesi yakacak tehlikeli bir sarmala dönüşür.
8. Sığınmacılara yönelik saldırı ve ayrımcılığın suç olduğu sıklıkla vurgulanmalı.
   Güvenlik güçlerinin yerini bireylerin ya da kalabalıkların alamayacağı hatırlatılmalı.
9. Afganlıların gelişi engellenirken, Suriyelilerin geri dönüşünü hızlandırmak için yeni adımlar atılmalı. Güvenli bölgelerin idari, askeri ve ticari yapısı yeniden ele alınmalı. Suriyeli siyasi aktörler güçlendirilmeli.

[Sabah, 13 Ağustos 2021]