Perspektif: Türkiye-Irak Ekonomik İlişkileri, IŞİD ve Ötesi

Türkiye-Irak ekonomik ilişkilerinin bileşenleri nelerdir? IŞİD olayları Türkiye'nin Irak pazarını nasıl etkiledi? Gelişmelerin Türkiye ekonomisi üzerindeki potansiyel etkileri nelerdir?

Bilindiği gibi Türkiye ekonomisi, 2014 yılının ilk çeyreğinde dış talep yönünde dengelenme sergileyerek net ihracatın motor güç olduğu bir büyüme gerçekleştirdi. Zira söz konusu dönemde kaydedilen yıllık bazda yüzde 4,3 oranındaki GSYH artışının 2,7 puanı net ihracat kaleminden geldi. Öncü göstergeler, ulusal ekonominin, yılın 2. çeyreğinde de dış ticaret desteğiyle büyümeye devam ettiğini gösteriyor. Nitekim veriler, ihracatın artışını sürdürürken ithalatın ise keskin bir düşüş kaydettiğini açıkça ortaya koyuyor. Bu ise net ihracatın, GSYH büyümesini yukarı, cari açığı ise aşağı yönlü etkilediği bir tablo çiziyor. Bir başka deyişle, Türkiye ekonomisi 2014 yılında makul bir oranda büyürken, cari açık artmıyor, aksine azalıyor.

Rakamlar incelendiğinde, bu gelişmede öne çıkan başlıca aktörün ise ihracat olduğu görülüyor. Bu dönemde Türkiye’nin ihracat performansına enerji veren ana bileşen ise, AB bölgesindeki toparlanma ve bunun ithalata yansıması oldu. Yılın ilk yarısında Türkiye’nin mal ihracatı yüzde 6,7 artarken, bunun 6 puanı AB pazarından geldi. Ortadoğu pazarı bu hızın 2,1 puanını açıklarken, oran, BDT, Asya, Afrika ve Amerika bölgelerindeki kısmi daralmalarla ise bir miktar aşağı çekildi. Bu veriler, ulusal ihracatın gelişiminde, motor güç olan AB pazarının yanı sıra, Ortadoğu’dan gelen katkının da, halen kayda değer bir düzeyde olduğuna işaret ediyor.

Öte yandan, Türkiye’nin Ortadoğu pazarındaki en önemli ticaret ortağı olan Irak’ta son dönemde yaşanan gelişmeler, bölgesel siyasi dengeleri sarsmakla beraber, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri de zedeler nitelikte cereyan ediyor. Nitekim Haziran ayında patlak veren IŞİD olayları nedeniyle, Türkiye’nin Irak’a yaptığı ihracat söz konusu dönemde yıllık %21 oranında geriledi. Dolayısıyla Haziran verileri, Türkiye açısından oldukça önemli bir pazar ve yatırım bölgesi olan Irak’taki karmaşanın, uzun süreli devamı halinde ekonomik anlamda da sıkıntılar yaratacağına işaret ediyor. Bu bağlamda, bu perspektif çalışması, Türkiye ve Irak arasındaki ekonomik ilişkiler çerçevesinde, IŞİD olaylarının mevcut ve potansiyel etkilerini tartışmaktadır.

Etiketler: