Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin

Salgın, Kremlin Yönetimi Üzerinde Ciddi Baskı Oluşturuyor

SETA Dış Politika Uzmanı Mehmet Çağatay Güler de son günlerde Rusya’da hızla artan kovid-19 vakalarının, ülke siyasetini ve ekonomisini derinden etkilediğini, tıbbi ve mali koşulların Moskova yönetimini baskı altına aldığını söyledi.

SETA Dış Politika Uzmanı Mehmet Çağatay Güler de son günlerde Rusya’da hızla artan kovid-19 vakalarının, ülke siyasetini ve ekonomisini derinden etkilediğini, tıbbi ve mali koşulların Moskova yönetimini baskı altına aldığını söyledi.

Güler, şunları kaydetti:

“Rus yatırım bankası VTB Capital yıllık petrol gelirlerinde 123 milyar dolarlık bir kayıp yaşanacağını açıklamıştır. Petrol fiyatlarının yanı sıra, salgınının küresel finans piyasaları üzerindeki olumsuz etkisi, ülkelerin salgınla mücadele noktasında sınırlarını kapatması sonrası birçok firmanın iflas etmesi veya etme noktasına gelmesi, Kremlin yönetimi üzerinde ciddi baskı oluşturuyor. Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’nın raporuna göre, salgın önlemlerinin hazine üzerinde oluşturduğu yük günlük 100 milyar ruble. Sadece geçtiğimiz bir aylık süre boyunca Rus ekonomisine maliyeti 30 milyar dolar olarak hesap edilmektedir. Salgının sürmesi durumunda 1,2 milyon olan işsizlik rakamının mayıs ayının sonuna doğru 5-6 milyona ulaşacağı belirtiliyor.”

“Ulus-devlet kavramı öne çıkabilir”

Güler, salgın kapsamında sağlık hizmetlerinin bölgelere göre eşit dağılmamasından dolayı Kremlin ile federatif ve yerel yönetimler arasında çatışmalar ortaya çıktığını, binlerce kişinin meydanlarda toplanarak hükümetin salgınla mücadele tedbirlerini ve ekonomik durumu protesto ettiğini aktardı.

Çeçenistan Cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov’un merkez yönetimden bağımsız aldığı şehir karantinası kararı nedeniyle Rusya Başbakanı Mihail Mişustin’in eleştirilerine maruz kaldığını hatırlatan Güler şöyle konuştu:

“Çeçenistan’ın ardından domino etkisi ile başta tüm Kuzey Kafkasya bölgesi olmak üzere diğer bölgelerde, bilhassa da Rus etnik nüfusunun düşük, yerel yönetici figürünün güçlü ve Müslüman nüfusun yüksek olduğu yerlerde, merkezi yönetim ile federal yapıların arasının açılabileceği ihtimali ortaya çıkıyor. Nitekim geçtiğimiz haftalarda nüfusunun yüzde 63’ünü Osetlerin oluşturduğu ve halkın sol muhalefete yatkın olduğu Kuzey Osetya Cumhuriyeti’nde yönetime karşı protestolar başlamış, binlerce kişi meydanlarda toplanmıştır.

Bu çerçevede bahsedilmesi gereken bir diğer önemli nokta Moskova belediyesi ile Kremlin arasında geçtiğimiz günlerde yaşanan anlaşmazlıktır. Vaka sayılarıyla ilgili açıklanan çelişkili veriler, halk arasında yönetime karşı güvensizlik oluştururken ilk günden beri bu yönde propaganda yapan muhalefetin de elini güçlendiriyor. Salgın sonrası süreçte ulus-devlet kavramının öne çıkması Rus siyaseti için negatif bir etkiye sahip olacaktır. Zira, Rusya Federasyonu parçalı ve çok etnikli bir yapıya sahiptir.

Dolayısıyla yeni dönemde Rusya’yı bir bütün olarak önceleyen politikalar yerine, ulus-devlet kavramı önem kazanır ve bu bağlamda Rus etnik kimliği ön plana çıkarsa, hali hazırda salgınla mücadelede baş gösteren Kremlin ile federatif yönetimler arasındaki çatışmaları daha da körükleyebilir. Keza yeni anayasa değişikliği halkların ilk günden beri tepkisini çekmektedir. Bu çerçevede Rusya Federasyonu altında yaşayan diğer etnik kökene sahip halklar arasında huzursuzluk ilerleyen dönemde artabilir, iç politikadaki istikrar ve sürdürülebilirlik zarar görebilir.”

“Rusya, küreselleşme yarışında ön safhada yer almayı planlanıyor”

Güler, salgın sürecinde, ABD’nin küresel liderlik rolü üstlenememesi, NATO’nun beklenen birleştirici rolü sergileyememesi, AB üyesi ülkelerin salgınla mücadelede pasif kalmasının imajlarını negatif etkilediğini buna karşın Rusya’nın, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere, 16’dan fazla ülkeye yardım götürerek hem halk hem de hükümetler nezdinde etkisini arttırdığını anlattı.

Salgın sonrası dünya düzeninde vaya mevcut küreselleşmenin körüklenmesi noktasında Rusya’nın pastadan maksimum pay almak isteyeceğine vurgu yapan Güler, sözlerini şöyle tamamladı:

“Bu çerçevede Rusya’nın, mevcut dış politikasının da gereği olarak etkisi zayıflayacak. Batılı kurumlarını dengeleyerek Avrupa ve ötesinde nüfuzunu derinleştirmeyi hedefleyen Moskova, küreselleşme yarışında da ön safhada yer almayı planlamaktadır. Nitekim yardım kapasitesi ve salgınla mücadelede yetkinlik bağlamında buna benzer bir yarışa girdiği, etki alanını genişletmeyi, var olanı da kaybetmemeyi hedeflediği zaten söylenebilir. 2000’den bu yana Rusya’nın en belirgin dış politika stratejisi olarak tanık olduğumuz, büyük güç statüsünün korunması konusunun, salgın sonrasında nasıl şekilleneceği Kremlin için büyük önem arz etmektedir.

Rusya’nın askeri nüfuz alanlarına baktığımızda 45’ten fazla askeri nokta ile en önde Suriye gelmektedir. Savaşın Rus ekonomisine maliyeti 5 milyar doları geçmiştir. Salgın sürecinde ve sonraki dönemde bölgede uzun yıllar ve maliyetler sonucunda elde ettiği nüfuzu başka bir aktöre bırakmak istemeyecektir. Zira bölgede ABD’nin etkisini dengeleme aracını; Türkiye ve bölgedeki diğer aktörlere karşı her daim kullanabileceği dış politika ve güvenlik kartını, yeni dönemde de herhangi diğer aktöre, rejimin başında kim olursa olsun bırakmayacaktır.”

[AA, 21 Mayıs 2020]

Etiketler: