Perspektif: Ağırlaştırılmış Ekonomik Yaptırımlar | Trump İran’dan Ne İstiyor?

İran’a yönelik uluslararası yaptırımlar nasıl bir tarihi gelişim izlemiştir? Yaptırımlar İran’da ekonomi, siyaset ve toplumu nasıl etkilemiştir? İran yaptırımlarla nasıl mücadele etmiştir? İran’a yönelik yaptırımlar Ortadoğu siyaseti bağlamında ne anlama gelmektedir?

İran 1979’dan bu yana başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere küresel siyasetin başat aktörlerinin yaptırımlarına maruz kalmaktadır. İran’a yönelik yaptırımlar insan hakları ihlalleri, terör faaliyetleri ve son yıllarda ise nükleer çalışmalar gerekçelerine dayanmaktadır. Özellikle nükleer faaliyetlerin İran rejimine karşı silahlı mücadele yürüten Halkın Mücahitleri Örgütü tarafından ifşa edildiği 2002’den itibaren bu ülkeye ABD tarafından ekonomik yaptırımlar uygulanmıştır. Washington’ın bu politikası 2006’da Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) gündemine getirilmiş ve İran’a karşı çok taraflı yaptırımların uygulanması kararı alınmıştır. 2010’da Avrupa Birliği’nin (AB) de destek vermesiyle İran’a yönelik yaptırım uygulayan ülke sayısı artmış ve Tahran yönetimi açısından bu durum ciddi siyasi, ekonomik ve toplumsal sonuçlar doğurmaya başlamıştır.

Yaptırımların olumsuz etkilerini sona erdirmek isteyen İran 2013’te P5+1 ülkeleriyle (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya) masaya oturarak nükleer müzakerelere başlamıştır. İki yıl süren müzakereler sonunda İran 2015’te imzalanan “Kapsamlı Ortak Eylem Planı” ile nükleer faaliyetlerini sınırlandırma karşılığında ambargoların kaldırılması için P5+1 ülkeleriyle anlaşma sağlamıştır…

Etiketler: