Muhalefetin Adayı Değil, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Önerisi Tartışılacak

Ekimde ikinci tur toplantılarına başlayacak olan 6’lı masanın dağılmasını bekleyenlerden değilim. İster ortak aday çıkarsınlar ister çoklu adayla seçime gitsinler genel başkanlar bu saatten sonra bir arada olmaya mahkûmlar. 6’lı masanın asıl meydan okuması dağılma riski değil, vasatlıktan kurtulamamak olabilir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı konumlanmaları ve parlamenter sisteme geçişi istemeleri seçmen nezdinde heyecan uyandırmıyor. Türkiye’yi 2023 sonrasına taşıma konusunda muhalefetin kendisini “alternatif” olarak sunamaması olgusu gücünü koruyor.

Ukrayna Savaşı sırasında gösterdiği etkin liderlik profili ile Erdoğan, enflasyonla mücadeleye dair mikro politikalara ağırlık veriyor. İşte bu ortamda muhalefetin hem seçimi kazanacak hem de Türkiye’yi yönetebilecek iddiada ortak aday/program ile seçmenin önüne çıkamaması en büyük başarısızlığı olur. Son dönemde hamlelerini artıran CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, giderek masa bileşenlerini kendi ortak adaylığına mecbur bırakacak bir süreç işletiyor. Şimdiden DP, SP ve hatta İP’ten buna sıcak bakacak açıklamalar geldi, GP ve DEVA’nın da bu “mecburiyete” ikna edilmesi zor olamayacaktır. CHP’liler 6’lı masa içinden bir isim olarak Kılıçdaroğlu’nun ortak aday olmasının diğer genel başkanları rahatlatacağını söyleyerek kampanyalarına devam ediyorlar.

Belki de bu seçeneğin “6 genel başkanın vesayetindeki ortak aday” algısını savunmaya yarayacağını ve seçmenin karşısına daha sahici bir koalisyon denklemi ile gelmeyi kolaylaştıracağını düşünüyorlar. An itibariyle, 6’lı masa ortak adayı konuşmayı ertelese de Kılıçdaroğlu’nun eli hayli güçlendi. İster ortak aday ister olası ikinci turda muhalefetin adayı olma formülü ile kendi önünü açabilir.

***

6’lı masanın kurulması döneminde siyasi tartışma parlamenter sistem önerisi etrafında dolanıyordu. Muhalefet cenahındaki aday adayı rekabeti sebebiyle gündem giderek ortak aday, program, geçiş süreci ve sonrasına odaklandı. Belediye başkanları ve diğer genel başkanlar elenirken ortada sadece Kılıçdaroğlu ve son düzlükte yapabileceği sürpriz aday açıklaması seçeneği kaldı. Bu iki seçenek de artık seçmende heyecan uyandırmayacak bir vasatlığa geldi tıkandı. Evet, 6’lı masa adayını açıklama konusunu son üçdört aya bırakmış görünüyor.

Bunu adayı yıpratmamak ve öncesinde adayın uyacağı iktidar paylaşımı formülünü üretebilmek için ertelediler. Olası adaylarının seçim takvimi işlemeye başladığında konuşulmasını istiyorlar. Ancak adaylar netleştiğinde bence artık 6’lı masanın adayından ziyade önereceği cumhurbaşkanlığı sistemi tartışmaların odağında olacak. Evet, muhalefetin ileriye yönelik bir parlamenter sistem önerisi var, bir de ortak aday ile 6 genel başkanın nasıl bir koalisyon oluşturacağına dair cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi önerileri bulunacak. İşte asıl polemik fırtınası iki cumhurbaşkanlığı sistemi üzerine olacak.
Birisi Erdoğan’ın sergilediği performans ve liderlik etrafında değerlendirilecek. Diğeri 6 hatta 7 partiyi bir arada tutma yükü altındaki muhalefet adayına dayatılan karmaşık formülü konuşmak olacak. Cumhur İttifakı’nın muhalefetin “aday, program ve geçiş koalisyonu” üçlemesine yöneltebileceği çok argümanı olacak. 6’lı masanın önündeki asıl tartışma konusu aday değil, ne tür bir cumhurbaşkanlığı sistemi önereceği.

Kılıçdaroğlu’nun Taktiği Çalışıyor mu?

CHP Genel Başkanı aylardır bir taktik deniyor. İktidarın enflasyonla mücadelede sabit ücretli ve dar gelirli kesimleri rahatlatmak için açıklayacağı paketlerle ilgili video yayınları yapıyor. Öğrencilerin kredi borçlarının affının arkasından 6 milyon icra borcunun tasfiyesi için hazırlanan paketi öğrenerek önden açıklama yaptı. Bu yöntemi “Ben söylüyorum, yapıyorlar” propagandası için kullanıyor. Muhtemelen böylece seçim döneminde iktidarın mikro alanlarda yaptığı/ yapacağı icraatları etkisizleştirdiğini düşünüyor. Bence bu ön alma taktiği muhalefetin lehine değil. Seçmen yirmi yıldır iktidarda olan Erdoğan’ın mevcut ekonomik sorunlara çözüm bulmasını Kılıçdaroğlu’nun söylemesine bağlamaz. Ancak muhalefet, seçim döneminde iktidarın mikro sorunları çözmesini hızlandıran bir rol üstlenir. Bu da çok sayıda konuyu “seçim yatırımları” tartışmasının dışına çıkarır.

[Sabah, 26 Ağustos 2021]