Mısır ile İsrail Arasında Isınan Fay Hattı: Sina Yarımadası

Mısır’ın güneydoğusunda Bedevilerin yoğun olarak yaşadığı Sina bölgesinden İsrail’in güneyine füze atıldığı iddiası ve sonrasında Mısır muhaberatının aynı bölgede Mossad için çalışan bir ağı çökerttiğini açıklaması, ‘25 Nisan, Sina’nın İsrail işgalinden kurtuluş yıldönümü’ kutlamaları arafesine denk gelerek, ironik bir zamanlama şeklinde tezahür etti. Camp David antlaşması çerçevesinde Mısır ile İsrail arasında tampon bölge olarak dizayn edilen Sina yarımadası; Cihatçı Selefi hareketlerden, İsrail ile güçlü ilişki ağına sahip bedevi aşiretlere kadar birçok farklı aktörüyle bölge jeopolitiğinin önemli fay hatlarından biri olarak enerji biriktirmeye devam ediyor.

SELEFİ HAREKETLER VE İSRAİL’E YAPILAN SALDIRILAR

Geride kalan 3 Nisan’da Kudüs Cihad Tugayları’nın İsrail’in güneyinde Shear Hanegev bölgesine 5 Kassam füzesi ateşlediği iddia edilmişti. Bu saldırıdan sonra İsrail’in bölgeye yeni Iron Dome bataryası yerleştirdiği ve askeri gücünü ikmal ettiği açıklandı. Yine İsrail’in Sina sınırındaki şehri Eliat’a 17 Nisan’da uzun menzilli 5 Grad füzesinin düştüğü ve yetkililerin ‘sığınaklara gidilmesi emri verdiği’ açıklanmıştı. Iron Dome’ların hedefleri vuramadıkları da gelen bilgiler arasında.

Gazze’de bazı Selefi liderler yaptıkları açıklamada; Sina’dan İsrail’in Eliat şehrine 17 Nisan Çarşamba günü gerçekleşen roketli saldırının asıl amacının Gazze’deki Hamas hükümeti ve Mısır devletinin ilişkilerine zarar vermek olduğunu söylüyorlar. Saldırının İsrail komplosu olabileceğini de ayrıca ifade ediyorlar. Bölgedeki birçok farklı Selefi unsur tarafından oluşturulmuş Mücahitler Şura Meclisi’nin liderlerinden Ebu Üsame El Ensari’nin 17 Nisan’da Eliat kentine yapılan saldırıyı Mücahitler Şura Meclisi adına üstlenmesi ise bu anlamda soru işaretleri yaratmış durumda.

Hatırlanacağı üzere, geçen yıl 5 Ağustos 2012’de Sina’da tam da Mısır ile Hamas arasında bir yakınlaşmanın olduğu bir dönemde, 16 Mısır askeri öldürülmüştü. Bu saldırının ardından Mısır’da Hamas ve Filistin karşıtı bazı gösteriler düzenlenirken, İhvan karşıtı muhalif medyada yoğun bir şekilde saldırılardan Hamas sorumlu tutularak, Hamas’a “ideolojik” olarak yumuşak davranan İhvan siyaseten milliyetçi bir dalga ile baskı altına alınmak istenmişti.

Ensari yaptığı açıklamada; 17 Nisan’da Eliat’a yapılan saldırılar dışında Sina’da Mısırlı askerlerin öldürülme olayına karışmadıklarını dile getirip, bu olayın Cihadçılar hedeflenerek Mısır tarafına baskı kurmak ve sınırda bulunan tünellerin kapatılması ve Sina bölgesinin işgali amaçlı İsrail-Mossad oyunu olduğunu ifade etti. Ensari ayrıca, Cihadçı Selefi cemaatlerin Sina’da güçlü olduklarını, sayılarının 5000’den fazla olduğunu söylerken, diğer gruplardan birçok kişinin kendi saflarına geçmesinin ardından Gazze’de Selefi cemaat gruplarının günden güne arttığını ve sayılarının 2000’den fazla olduğunu iddia etti.

İSRAİL SALDIRILARDAN HAMAS’I SORUMLU TUTUYOR

İsrail ise beklendiği şekilde, bu son füze saldırılarından da Hamas’ı sorumlu tutarak, Mısır’a bölgedeki “terörist” aktivitelerin engellenmesi için baskı kurmaya çalışan(1) ve böylelikle Refah sınır kapısı başta olmak üzere Mısır’ın Hamas ile olan ilişkilerini sınırlamayı amaçlayan bir politika izliyor. Mısır-Gazze arasındaki tünellerin son dönemde Mısır ordusu tarafından yoğun bir çabayla kapatılmaya başlandığını bu anlamda not etmek gerekir. Dolayısı ile Selefi grupların İsrail’e yönelik anlamsız füze saldırıları reel politikte İsrail’in işine yaramaya devam ediyor.

MISIR’IN KARŞI ATAĞI

Mısır, İsrail tarafından oluşturulmaya çalışılan bu baskıya, kısmen hafifletmek adına Refah-Gazze sınırındaki tünelleri kapatarak cevap veriyor olsa da, uzun süredir ilk kez ofansif bir pozisyon alarak gözetim altında tuttuğu bir İsrail casus şebekesini çökerterek karşı adım atmış durumda.

Refah bölgesinde İsrail adına bilgi topladığı iddia edilen, aralarında Mısırlı ve Filistinlilerin bulunduğu 9 kişi Mısır güvenlik güçlerince tutuklandı. Mısırlı yetkililer yaptıkları açıklamada İsrail adına çalışan casus ağının çökertildini ifade ederken, şüphelilerin telefon konuşmalarının da kayıt altına alındığını söylüyorlar. Yine aynı kaynaklara göre, gözaltına alınanlar Mossad’a askeri bilgiler ulaştırdıklarını itiraf etmiş durumdalar. Casuslar yakalanmamak için, İsrail şirketi ‘Orange’a bağlı telefon hatları kullanıyorlarmış.(2)

Bölgedeki bazı büyük bedevi aşiretlerinin de İsrail ile ilişkisi olduğu düşünülüyor. Kendilerini Mısır devletinden bağımsız gören birçok aşiret bölgede kaçacakcılık gibi faaliyetlerle gelir elde ederken, kendi çıkarları çerçevesinde başka devlet unsurları ile görüşmekten çekinmeyen bir politika izliyorlar.

SİNA YARIMADASI

Sina bölgesi 1979 Camp David Barış Antlaşması ile kademeli olarak tekrardan Mısır’ın kontrolüne geçse de, bölge 20 ve 40 km bazlı çeşitli zonlara ayrılarak Mısır ordusuna çeşitli sınırlamalar getirilmiş olması ve İsrail’in bölgeye olan yoğun ilgisinin Mübarek döneminin on yıllarca süren ilgisizliği ile birleşmesi Mısır adına bölgeyi bugünkü tehlikeli haline getirmiş durumda.

Tüm bunlar yaşanırken, Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, Mısır ordusunun himayesinde düzenlenen Sina’nın kurtuluş törenlerine katılıp Meçhul Asker Anıtı’na çelenk bırakarak, Mısır’ın bölgeye verdiği önemi bir kez daha ‘şekilsel’ olarak göstermiş oldu. 25 Nisan günü Mısır’da 1973 savaşında Sina’nın İsrail’den geri alınmasının yıl dönümünün resmi devlet töreni ile büyük bir gururla kutlanıyor olması da ayrı bir ironi tabiî.(3)