Kıtalar Arası Ekonomik İşbirliği: MIKTA

Bilgi çağı olarak kabul edilen 2000’li yıllarda ülkeler ulusal ve uluslararası seviyede siyasal, sosyal ve ekonomik anlayışlarında önemli değişiklikleri gerçekleştirmişlerdir. Gelişmekte olan ülkelerin başını çektiği bu değişim, güçlü devlet olarak kabul edilen ülkelerden ayrışmayı beraberinde getirmiştir. Batılı veya gelişmiş ülkelerin Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler, G8, IMF ve Dünya Bankası gibi oluşumlarla dünya siyasetine ve ekonomisine yön veren uygulamaları, gelişmekte olan ülkeleri yeni siyasal ve ekonomik işbirliği arayışlarına yöneltmiştir. Özellikle 2008 küresel ekonomik kriz sonrasında ekonomik ilerlemede öne çıkan ülkeler, yeni oluşumlarla gelişmelerini güçlendirmek istemektedirler. Meksika, Endonezya, Güney Kore, Türkiye ve Avustralya ülkelerini kapsayan ve ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinin bir araya gelmesiyle MIKTA olarak adlandırılan grup, bu oluşumlardan biridir.

MİKTA’nın başlangıcı, 25 Eylül 2013’de New York’ta beş ülkenin Dışişleri Bakanları’nın katılımıyla gerçekleştirilen toplantıya dayanmaktadır. Bu beş ülkenin G20 üyesi olmaları, gelişmekte olan ülke kategorisinde bulunmaları, farklı yönetim biçimlerine rağmen çoğulcu bir sistemle yönetilmeleri, açık ekonomi yapısını benimsemeleri bu ülkelerin başlıca ortak özellikleridir. MIKTA ülkelerinin coğrafi olarak bulundukları kıtalar ise Asya (Endonezya ve Güney Kore), Amerika (Meksika), Avustralya (Avustralya) ve Avrupa’dır (Türkiye). Farklı dört kıtadan ülkelerin birleşmesiyle oluşturulan bu ittifak, uzaklıkların ve mesafenin gelişmekte olan ülkelerin işbirliği önünde bir engel teşkil etmediğini göstermesi bakımından önemlidir (Şekil 1). Ancak MIKTA işbirliğini meydana getiren asıl faktör, bu ülkelerin bölgelerinde son yıllarda giderek güçlenmeleridir. Siyasal ve ekonomik nedenlerle güç dengelerinin değiştiği bu ortamda, gelişmiş ülkelerden ziyade gelişmekte olan ülkeler arasındaki etkileşim daha fazla önem kazanmıştır. Bu nedenle MIKTA oluşumu üye ülkeler açısından yeni işbirliği ve ortaklık anlamı taşıması bakımından da önem arz etmektedir.