Bildiğiniz gibi haftaya, etkileyici bir büyüme verisiyle merhaba demiştik. Üzerine dün gelen Mart işgücü istatistikleri de, hem konuya bağlantısı hem de bizatihi önemi hasebiyle dikkatle incelediğimiz verilerden oldu.
Öyleyse açıklanan son rakamları bugün yazıya dökelim ve Mart döneminde Türkiye’nin işgücü piyasasında neler olmuş bitmiş, birlikte anlayalım.
GEVŞEME GELDİ
Önce manşet: İşsizlik oranı, Mart’ta %11,7 olarak kaydedildi.
Çift haneli ve can sıkıcı bir oran bu ancak Şubat dönemindeki %12,6’ya kıyaslandığında 0,9 puanlık fena olmayan düşüşüyle bir parça yüzüne baktırtıyor. Tabii en başta söyleyeyim: Bir kere söz konusu düşüşte, beklentilerimizle de uyuşan bir şekilde, mevsimsel etkiler var. Onu atlamamak gerek…
Bunları bir kenara not edip rakamların içine girecek olursak da, durumlar şöyle:
*Söz konusu veriler Mart istihdamında yıllık bazda %1,8 oranında mütevazı bir artış olduğunu ortaya koyuyor.
*Buna mukabil; bu dönemde işgücüne katılım ise, %3,7 hız ile geleneksel koşusunu sürdürüyor. Yetişebilene aşk olsun.
*Bunun yanı sıra, verilere tarım kapsamı dışında da bakmakta fayda var dersek, tarım dışı işsizliğin aynı dönemde %13,7 olduğunu görüyoruz. Bu oranın, Şubat’ta %14,8 olduğunu hatırlayacağız. Dolayısıyla burada da karşımızda tatsız bir oran ve fakat belirgin bir gerileme var.
*Ve bu kapsamda tarım dışı istihdamın gelişimine göz attığımızda ise, yıllık %2,3’lük bir büyüme tespit ediyoruz.
ŞUBAT’TAN MART’A
Konuya tarım dışında ilerlemeye devam edelim.
Şubat’tan Mart’a acaba neler olmuş da, buradaki işsizlik oranında bir gerileme yaşanmış? Hemen yukarıda da bahsettiğim mevsimsel etkileri hikâyeden çıkartıp esas gerçekleri anlasak iyi olacak.
*Bu amaç doğrultusunda incelediğimiz mevsimsellikten arındırılmış seriler, Şubat’ta %13,9 olan tarım dışı işsizlik oranının Mart’ta 0,2 puan gerilediğini gösteriyor.
*Bu kapsamda ise veriler, “tarım dışı istihdam artışında” Mart döneminde bir “güçlenme” olduğu mesajını veriyor. Zira iki dönem arasında, 220 bin yeni tarım dışı istihdam kaydedilmiş. Oysa hatırlayacak olursak, tarım dışı sektörde Şubat dönemindeki yeni istihdam 124 bindi. Dolayısıyla Mart’ta bariz bir yükseliş var ki, bu aynı zamanda son dönemlerde gördüğümüz en kuvvetli artış. Hatta daha da maziye gidecek olursak, Şubat 2014’ten sonraki en güçlü performans olduğunu da söyleyebilirim.
*Peki, bu dikkat çeken gelişme nasıl olmuş diye sorguladığımızda ise, sektörel verilerden beslenebiliriz. Buna göre, Mart’taki söz konusu “güçlenmenin” sanayi kanadından geldiğini ifade etmek mümkün. Zira sanayi istihdamı, hemen önceki dönemleri az ya da yok istihdam katkısıyla geride bırakmışken, Mart’ta 95 bin yeni iş yaratarak dönemsel istihdam gelişimine ciddi destek çıkmış görünüyor.
*Bu dönemde inşaat ve hizmetler sektörlerinin ise, piyasaya sırasıyla 61 bin ve 64 bin yeni iş sundukları anlaşılıyor. Bu kapsamda, inşaattaki artış Şubat’taki performansına göre durağan sayılabilecekken, hizmetlerin temposunda da bir yavaşlama var. Bununla birlikte, her iki sektörün de piyasaya can vermeyi sürdürdüğü ortada.
*İşte bu veriler Mart’taki istihdam artışının mevsimsellik ötesindeki gelişimine ışık tutarken, sanayideki çelimli çıkışın da kendi içinde Şubat 2014 sonrası en yüksek istihdam artışına işaret ettiğini ekleyeyim.
Ve bitirmeden evvel yıllık bazdaki değerlendirmeye geri dönecek olursak, geçen Mart’tan bu Mart’a uzanan toplam istihdam artışının, özellikle hizmetler sektörleri tarafından desteklendiğini fark ediyoruz. Hatta diğer ilgili verileri göz önüne aldığımızda, ilk çeyrekteki yıllık gelişimi de kabaca bu şekilde özetlemek mümkün. Bu meyanda, ekonominin %5 gibi bir hızla büyüdüğü söz konusu dönemde ortaya çıkan ilgili tablo, iktisadi performansın emek piyasasıyla dostluk derecesinin önemini de bir kez daha akla getiriyor.
[Yeni Şafak, 16 Haziran 2017]
