İş gücüne adım atmış her 9,5 kişiden biri işsiz. Dün yayımlanan TÜİK 2015 Kasım dönemi işgücü istatistiklerinin söylediği bu… Tabii tablolardaki onca veri arasında herkesin ilk yöneldiği hane, işsizlik oranı oluyor. Kasım’da ne gelmiş diye bakılıyor: %10,5. Giriş cümlemin yüzdesel hali olan bu oran, Ekim döneminin tekrarı niteliğinde… Bununla birlikte, bu rakamın içeriğini ve gelişimini anlamak da, her zamanki gibi önem taşıyor. Dolayısıyla bugün, tablolardaki diğer ilgili detayları da işin içine katarak, işler yolunda mı değil mi anlamaya çalışalım.
İSTİHDAM %3,1 BÜYÜDÜ
%10,5 seviyesindeki işsizlik oranı, çift hanesiyle asap bozmakla birlikte, önceki yılın aynı dönemine göre 0,2 puanlık bir gerileme anlamına geliyor. %12,4 kaydedilen tarım dışı işsizlikte ise, 0,3 puanlık düşüş var. Daha detaylı belirtmem gerekirse de, ilgili 1 yıllık süre içinde;
- “Ben de çalışacağım” deyip işgücüne adım atan kişi sayısının 831 bin çoğaldığını,
- İşgücü arzının, böylece yıllık %2,9 genişleme kaydettiğini,
- Buna mukabil “gel burada çalış” deyip istihdam sunan iş sayısının 802 bin arttığını,
- Bir başka ifadeyle, istihdamın gelişim hızının bu dönemde %3,1’e yükseldiğini,
- Artan işlerin güçlerin ise, 828 bin istihdam ile tarım dışı sektörlerden destek aldığını,
- Bu bağlamda, tarımın dışında kalan istihdamın, önceki yıla göre %4 büyüyüp hızlandığını anlıyoruz.
MEVSİMİ ÇIKARIRSAK
Peki, Kasım dönemi verileri, Ekim’e göre nasıl bir gelişim göstermiş? Ona da bakmak gerek. Yukarıda belirttiğim gibi, işsizlik oranı %10,5 olarak kendini yineledi ancak malumunuz buradaki tabloyu sağlıklı okumak adına, mevsimsel etkileri işin içinden çıkarmak lazım. Bu minvalde, mevsimsellikten arındırılmış TÜİK verileri bize şunları söylüyor:
- Arınmış işsizlik oranı, Kasım’da 0,2 puan gerileyerek %10,4 olmuş.
- İki dönem arasında, tarım dışı sektörler 121 bin kişilik yeni istihdam sunmuş ki; bu rakam Ekim’deki değişimden güçlü…
- Ve söz konusu artışı, ağırlıklı olarak hizmetler sektörü desteklemiş. Artışa inşaat da katkıda bulunurken, sanayi ise bu gelişimi olumsuz etkilemiş görünüyor.
- Bu veriler kapsamında, yılın son çeyreğindeki istihdam görünümü bir miktar daha netleşirken, toparlanma önceki çeyreklere kıyasla hiç de fena değil gibi…
KADIN-ERKEK FARKI
Bununla birlikte, kime ne olmuş diye de inceleyelim ki, işin kökenini anlayalım. Yine mevsimsellikten arınmamış verilere dönersek, 2015 Kasım döneminde;
- İşsizlik oranının erkeklerde %9,4 iken kadınlarda %13 olduğunu,
- Genel işsizlik oranında yaşanan yıllık gerilemenin, erkek işsizliğindeki iyileşmeden mütevellit olduğunu,
- Bunun ise; erkeklerde, “ben de varım” diyen yeni kitleden de daha geniş bir iş artışı yaşanırken, daha kalabalık büyüyen kadın gücünün tam lütufkâr bir karşılık bulamadığından kaynaklandığını görüyoruz.
Öte yandan eğitim bazında;
- Önceki yılın aynı dönemine göre işsizliğin gelişimini, lise ile lise altı mezunların yukarı yönlü etkilediği,
- Bunun ise, söz konusu iki grubun artırdığı emek arzının, emek talep edenlerce diğer eğitimliler kadar güçlü oranda karşılanmadığından vuku bulduğu,
- Lise altı eğitim kategorisinde, bu etkinin kadınlarda ağır bastığı,
- Yükseköğretim mezunlarının işgücüne yine kallavi bir katkıyla giriş yaptığı ve işveren cephesinde de makul bir karşılık gördüğü,
- Mesleki ve teknik liselilerin ise, işgücüne verdiği selamın piyasada yine güçlü bir akis yapmayı başardığı, ilk gözüme çarpan bulgular diyebilirim.
Ve sonuç olarak; yaratılan istihdama baktığımızda, işler yolunda gitmiyor denemez ancak görünen o ki, gücümüz de yeni gelen emeği absorbe etmeye zar zor yetiyor. Elbette bu da ekonomimiz için bir başarı sayılabilir fakat işsizlikte bir gerileme yakalayabilmek için, işleri yoluna daha da sokmak gerektiği bir kez daha açıkça anlaşılıyor. Gerek istihdamı hızlandırmak, gerekse arz ve talebi doğru noktada buluşturabilmek adına…
[Yeni Şafak, 16 Şubat 2016]
