Muhalefet, çatı aday arayışını sonlandırarak Ekmeleddin Ä°hsanoÄŸlu isminde uzlaÅŸtı. Åžimdiki soru, Ä°hsanoÄŸlu’nun çatı adayı projesine yüklenen misyonu taşıyıp taşıyamayacağı.
Çatı adayına yüklenen misyon, AK Parti adayının ilk turda seçilmesini engellemek, mümkünse de, ikinci turda seçilmeyi baÅŸarmaktı.
Bu hedefi gerçekleÅŸtirebilmek için Ä°hsanoÄŸlu’nun, hem muhalefet tabanını sandığa gitmek ve kendi lehine oy vermek için mobilize etmeyi, hem de AK Parti tabanından belli oranda destek almayı baÅŸarması gerekir.
Bu yazıda, Ä°hsanoÄŸlu’nun muhalefet tabanına bakan yönünü deÄŸerlendirelim.
Ä°hsanoÄŸlu’nun muhalefet tabanını mobilize etme performansını iki eksen üzerinden deÄŸerlendirmek mümkün.
Ä°lk eksen, ölçülebilir baÅŸarı kriteridir.
Öncelikle, kim olduÄŸundan bağımsız olarak çatı adayı olarak ilan edilen her ismin, muhalefet seçmeninin büyük çoÄŸunluÄŸunun desteÄŸini alma potansiyeline sahip olduÄŸunu göz önünde bulundurmamız gerekir. Dolayısıyla, Ä°hsanoÄŸlu’nun uygunluÄŸunu muhtemel alternatif adayları da göz önünde bulundurarak deÄŸerlendirmekte yarar var.
Çatı adayı olarak dolaşıma giren isimlerin çoÄŸu merkezde veya merkez saÄŸda konumlandırılabilecek kiÅŸilerdi. Ä°hsanoÄŸlu ise, MHP tabanının da CHP tabanının da doÄŸal bir özdeÅŸlik kuramayacağı, yabancı bir mahallenin mensubu. Ä°hsanoÄŸlu’nu tarif ederken, içinde Ä°slam kelimesinin geçmediÄŸi bir cümle kurmak neredeyse imkânsız.
Bu nedenle, seçmeni mobilize etme konusunda merkez saÄŸ kökenli bir adaydan daha az ÅŸansa sahip olduÄŸu söylenebilir. Ä°smi açıklanır açıklanmaz, CHP’nin tabanında ve yönetim birimlerinde baÅŸlayan itirazlar da bunu gösteriyor.
Ä°hsanoÄŸlu’nun muhalefet tabanını mobilize etme performansını deÄŸerlendirebileceÄŸimiz ikinci eksen normatif düzlem olabilir. Normatif düzlem, bir siyasi partinin siyasi hamle geliÅŸtirme rasyonalitesiyle iliÅŸkilendirilebileceÄŸi gibi, seçmenin partisinin politikalarından tatmin olma düzeyiyle de iliÅŸkilendirilebilir.
Bir siyasi partinin varlık nedeni, tabanının siyasi taleplerini temsil etmek, kaygılarını gidermektir. Hal bu iken, son yıllarda, muhalefet, tabanına tamamen ters gelecek aday tercihleriyle, sayısal baÅŸarı kazanmayı veya AK Parti’nin kaybetmesini önceleyen bir siyaset tarzını tercih ederek seçmeninin talep ve kaygılarını gözeten bir siyaset üretmekten uzaklaşıyor. ÖrneÄŸin, CHP 30 Mart seçimlerinde Hatay ve Ankara adaylarını belirlerken tabanın eÄŸilimlerinden öte skor elde etme güdüsüyle hareket etti.
Çatı adayı da aynı stratejinin ürünü. Ä°hsanoÄŸlu, muhalefetin siyasi yelpazedeki konumuna denk düÅŸen bir aday olduÄŸu için deÄŸil, AK Parti’nin siyasi yelpazedeki konumuna denk düÅŸtüÄŸü için muhalefetin çatı adayı olarak ilan edildi. Ä°hsanoÄŸlu, çatı aday olarak deÄŸil, tampon aday olarak belirlendi.
Aynı rasyonaliteyle hareket edildiÄŸinde, BDP’nin batıdan oy alabilmek için Türk milliyetçisi aday arayışına, MHP’nin doÄŸudan oy almak için Kürt milliyetçisi aday arayışına girmemesi için bir neden yok. Bu durum MHP ve BDP için ne kadar absürt bir siyasi hamle olacaksa, CHP’nin son yıllarda siyasi skora endekslediÄŸi siyaset tarzı da aynı ölçüde absürt bir sonuç üretiyor.
Bu strateji, siyasetin ana eksenini oluÅŸturan normatif arayışları anlamsızlaÅŸtırarak, siyaseti kaybetme-kazanma oyununa dönüÅŸtürüyor.
DeÄŸerlerden boÅŸaltılarak skora endekslenen siyaset, her ÅŸeyden önce, büyük bir siyasi boÅŸluk oluÅŸturarak seçmende temsil edilmeme duygusunu tetikliyor. Siyasi partiler, tabanın talep ve kaygılarını önceleyen bir siyaset üretmedikleri ölçüde, büyük bir siyasi boÅŸluÄŸa ve gerilime davetiye çıkarıyor.
Ä°hsanoÄŸlu da aynı duyguya yol açacak ve CHP seçmenini büyük bir siyasi boÅŸluk ve tatminsizlikle yüz yüze bırakacak gibi görünüyor.
[AkÅŸam, 19 Haziran 2014]