ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ SÜRECİ VE İÇERİĞİ
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 15 Ocak 2020’de Federal Meclise hitap ettiği konuşması sırasında anayasa ve siyasi sistem değişiklikleri konularını açıklamış ve ardından Başbakan Dmitry Medvedev ve hükümeti istifa kararı vermişti. Aradan bir hafta geçtikten sonra söz konusu değişiklik paketi Meclise sunulmuştu. Anayasa değişikliği daha önce 11 Mart’ta Dumada ve ardından Meclisin üst kanadı olan Federasyon Konseyinde onaylanmıştı.
Bu aşamaları müteakip Anayasa Mahkemesi değişiklikleri uygun gördü ve son aşama olan referandum sürecine girildi. Referandum sürecinde salt çoğunluğun “evet” oyu kullanması değişikliklerin meşruiyet kazanması için yeterliydi. İlk olarak 22 Nisan olarak belirlenen referandum tarihi koronavirüs (Covid-19) sebebiyle 1 Temmuz’a ertelendi. Ardından salgın sebebiyle oy verme işleminde yoğunluğun önlenebilmesi ve tedbirlerin sağlanabilmesi için süreç 25 Haziran’da Kamçatka ve Çukotka bölgelerinde başladı ve bir hafta sürdü. Anayasa değişikliği birçok alanda yenilik getirmiştir. Toplamda 200’den fazla değişikliği ön gören yenilikleri kısaca özetlemek gerekirse şu maddeler öne çıkmaktadır:
- Sosyal destek tedbirlerinin güvence altına alınması
- Yerel Anayasa’nın uluslararası hukuk üzerinde üstünlüğünün sağlanması
- Devlet başkanlığı için yeni ve daha zor şartların yerine getirilmesi
- Devlet başkanına Anayasa Mahkemesi üzerinde daha üstün haklar verilmesi
- Devlet Konseyinin rolünün güvence altına alınması
- Milletvekilleri, devlet memurları ve yargıçlar için yeni gereklilikler getirilmesi
- Federal Meclisin rolünün artırılması ve Anayasa Mahkemesinin güçlendirilmesi
- Rus kimliğine kurucu halk niteliği atfedilmesi
Ayrıca şu maddeler de diğer öne çıkan değişikler olarak kabul edilmektedir:
- Rus topraklarının kamulaştırılmasına yönelik herhangi bir eylemin yasaklanması
- Büyük Vatanseverlik Savaşı (1941-1945) başta olmak üzere tarihi gerçekliğin korunması ve savaşanların başarılarını küçümseyen her türlü adımın yasaklanması
- Rusya’nın Sovyetler Birliği’nin tüm konularda yasal varisi/halefi olması
- Bir erkek ve bir kadın birliği olarak evlilik müessesinin korunması
- Üst düzey yetkililerin yabancı pasaport, ikamet veya deniz aşırı banka hesaplarına sahip olmasının önüne geçilmesi
- Atalardan teslim alınan Tanrı’ya inanç ifadesinin eklenmesi
Federal Meclis (yasama erki) hükümeti belirleme noktasında daha fazla söz sahibi olmuş ve bundan sonra devlet başkanına kıyasla bu noktada daha belirleyici bir rol üstlenecektir..