Cuma namazı sonrası İran’ın birçok kentinde sokaklara çıkan yüzbinler rejime olan desteklerini gösterdi. ABD ve İsrail aleyhtarı sloganlar eşliğinde. Bu seferberlik hali, sokak protestoları ile “rejim değişikliği yapma” stratejisinin İran’da çalışmayacağının bir tezahürü.
Ancak ayaklanmalar bastırılsa bile, İran’ın toplumsal fay hatları iç-dış politika etkileşiminde yeni bir hareketliliğe girdi.
İç sorunlar belli: Nükleer anlaşma sonrası beklenen toparlanmanın gerçekleşmemesi, Devrim Muhafızları’nın ekonomi ve dış politikadaki tartışmalı ağırlığı- yozlaşması, alt sınıfların fakirleşmesi, reformun bir türlü gelmeyişi, hâkim elitin iç rekabeti, orta sınıfların rejimin ideolojik söylemlerinden bıkkınlığı, gündelik hayatta liberalleşme arzusu, yayılmacı bölgesel siyasetin maliyetleri ve etnik grupların rahatsızlıkları.
Daha önemlisi, Tahran’ın bu iç faktörlerini tetiklemeye kararlı dış hasımları bulunuyor.
ABD, İsrail, Suudi Arabistan, BAE ve diğerleri…
“bölgesel yayılmacılığını” sınırlandırmaktan bahsediyorlar. İran’ı hedefe oturtma konusunda ortak bir karara sahip olan Trump yönetimi bile bunu telaffuz etmiyor. Kılıç Buğra Kanat’ın işaret ettiği gibi, yönetim içindeki Neo-con ekip adını koymadan rejim değişikliğine gidecek enstrümanları kullanmaktan yana iken, realist stratejistler “çevrelemeyi” yeterli buluyorlar. Nasıl yapılacağı ise henüz bir politikaya dönüşmüş değil.
Irak ve Afganistan örneklerinin başarısızlığı ortadayken “demokrasi promosyonu” ya da “yeniden ulus inşası” gibi söylemlerle rejim değişikliğini ABD kamuoyuna pazarlamak oldukça güç.
Zaten bunun için gerekli askeri varlığı ve bütçeyi ayırmak da söz konusu değil. AB’nin nükleer anlaşmaya sadık kaldığı ve İran’ı istikrarsızlaştırmaya karşı çıktığı bir ortamda Washington’ın Batılı bir koalisyon kurması da kolay görünmüyor. Geriye hırslı bölgesel aktörlerin sınırlı kapasiteleri kalıyor.
İran halkının “demokratik ve özgür geleceğe” kavuşmasını arzu ettiklerini belirtti.
Bu “özgürleştirme” söylemini bir kenara bırakırsak ABD’nin harekete geçireceği enstrümanların başında ekonomik ambargolar geliyor.
İran’ın bölgesel vekillerinin ya da Şiici milislerinin liderlerini tasfiye etmek konuşulanlar arasında.
Kasım Süleymani’nin ABD-İsrail ortaklığında öldürülmesinin planlandığı medyaya yansıdı. CIA’nın İran karşıtı direktörünün çok sayıda gizli operasyonu hazırladığını varsaymalıyız.
Ayrıca, Devrim Muhafızları’nın üzerindeki baskıyı artırarak İran halkına rejimin taşınamaz yük olduğunu gösterecek bir ideolojik kampanya da beklenebilir.
Pakistan-Afganistan’dan İran ve Türkiye’ye gelen hattaki istikrarsızlıklar ve Washington’un tehditkâr açıklamaları Ankara’yı endişelendiriyor.
Kaldı ki, YPG ve FETÖ sorunlarına kilitlenen ilişkileri açma niyeti Washington’da görünmüyor.
Dahası, gittikçe alanı daralan Tahran’ın PKK-YPG ile ortak mücadele başta olma üzere Ankara’ya sunabileceği işbirliği önerileri bulunuyor.
[Sabah, 6 Aralık 2018]
Etiketler:
- Siyaset Haritası
- Yorum
- ABD
- ABD Başkan Yardımcısı
- ABD Devlet Başkanı
- ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA)
- ABD-İsrail Bloku
- ABD-İsrail-Mısır-Suud-BAE Ekseni
- Afganistan
- Ayaklanma
- Batı
- Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
- Bölgesel Aktörler | Küresel Aktörler
- Diplomasi
- Dış Politika
- Donald Trump
- Eylem
- Fars Baharı
- Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ)
- Gösteri
- Halk
- Hasan Ruhani
- Irak
- İran
- İran Baharı
- İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO)
- İran Eylemleri
- İran Gösterileri
- İran Krizi
- İran Olayları
- İran Protestoları
- İran'da Neler Oluyor?
- İran'daki Ayaklanma
- iran'daki gösteriler
- İran'daki Halk Gösterileri
- İran'daki Halk İsyanı
- İran'daki Olaylar
- İsrail
- İsyan
- Kasım Süleymani
- Kılıç Buğra Kanat
- Koalisyon
- Mezhepçi yayılma
- Mike Pence
- Nükleer
- Nükleer Anlaşma
- Orta Sınıf
- Ortadoğu
- Pakistan
- Pers Baharı
- PKK
- PKK - YPG - SDF - PYD - YPJ - SDG - HBDH - HPG - KCK - PJAK - TAK - YBŞ
- Protesto
- Sabah Gazetesi
- Şii
- Sokak Eylemleri
- Sokak Gösterileri
- Sokak Olayları
- Sokak Protestoları
- Sovyet Rusya | Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)
- Suudi Arabistan
- TDP
- Terör
- Trump Yönetimi
- Türk Dış Politikası
- Türk-Amerikan İlişkileri
- Türkiye
- Türkiye-ABD İlişkileri
- Türkiye-İran İlişkileri
- Uluslararası İlişkiler
- Washington
- Yayılmacı
- YPG