Analiz: Diplomatik Normalleşme: Türkiye-İsrail İlişkilerini Neler Bekliyor?

Bu çalışmada Türkiye-İsrail ilişkilerindeki diplomatik normalleşmeden ne anlaşılması gerektiği rasyonel zeminde analiz edilmiştir.

Mavi Marmara saldırısından sonra kopan Türkiye ile İsrail arasındaki diplomatik ilişkiler, Türkiye’nin taleplerinin karşılanması ve karşılıklı olarak atılan adımlar neticesinde “normalleşme” sürecine girmiştir. İki ülke arasında mutabakata varılan metin, İsrail Güvenlik Kabinesi tarafından kabul edilirken; TBMM’de ise onay aşamasındadır. Her iki ülkenin kamuoyunda genel manada bir isteksizlik görünse de ve ilişkilerin seviyesi 1990’ların ikinci yarısındaki “stratejik ortaklık” seviyesine bir daha çıkamayacak olsa da asgari miktardan başlamak üzere diplomatik normalleşme hem Türkiye’ye hem de İsrail’e birtakım faydalar sağlayabilecektir. Diplomatik normalleşmenin iki ülkeye sunacağı fırsatların yanında hala birçok potansiyel kriz alanı bulunmaktadır. Türkiye’nin İsrail ile ilişkisinin sürdürülebilir olması için her iki tarafında realist politikalar izlemesi, beklentileri yükseltmemesi ve karşılıklı güven tesisine yönelik adımlara öncelik vermesi gerekmektedir. İlişkilerin uzun vadede krizlerden asgari miktarda etkilenmesi için en başta İsrail devletinin ontolojik sorunları ile yüzleşmesi elzemdir. Alternatif işbirliği önerilerinin de ele alındığı bu çalışmada görülüyor ki iki ülke arasındaki bölgesel konularda farklılık örtüşmelerden daha fazladır. Bu durum bir kriz alanı olarak kalmaya devam edecektir. Sonuç olarak; diplomatik normalleşmeye rağmen karşılıklı somut faydaya dayanan bir ilişki inşa edilmediği ve sahada dengeleri değiştirecek radikal adımlar atılmadığı müddetçe iki ülkenin derin bölgesel işbirliği içinde olması beklenmemektedir.

Etiketler: