Rapor: Çekilme Sonrası Irak’ta Düzen Arayışı

ABD’nin Irak’tan güçlerini çekmesi, Irak’ın geleceğine yönelik soru işaretlerini tam anlamıyla ortadan kaldırabilmiş değil.

ABD’nin Irak’tan güçlerini çekmesi, Irak’ın geleceğine yönelik soru işaretlerini tam anlamıyla ortadan kaldırabilmiş değildir. ABD, çekilme sonrasında Irak’ta güçlü bir diplomatik misyona ve aynı zamanda “eğitim ve koruma” amacıyla önemli bir askeri varlığa sahip olacaktır. Üstelik ABD’nin Irak’a yakın ülkelerdeki askeri varlığını yakın zamanda artırması da ABD’ye ihtiyaç halinde Irak’ta operasyonel bir kabiliyet imkânı tanımıştır. Bununla birlikte BM Anlaşmasının VII. Bölümü kapsamından henüz çıkarılmayan Irak’ın egemenliğini kısıtlayan unsurlar hala geçerliliğini sürdürmektedir.

İşgal sürecinde Irak’ta etkin olan siyasi güçler, bölge ülkeleri ve uluslararası aktörler, istikrarlı bir düzenin kurulmasını sağlayamamıştır. Öte yandan Irak’ın mevcut siyasi yapısı ve işgal sürecinde hazırlanan anayasası sorunlar yumağının merkezinde durmakta, etnik-sekter bölünmüşlük ülkenin geleceğini tehdit etmekte, federal bölgeler sorunu tartışmaya ve çatışmaya zemin hazırlamaktadır. Siyasi yapının ulusal uzlaşıdan ziyade etnik-sekter kimlik düzleminde kurulması, derin gerginlikleri mümkün kılmakta ve çatışmalara zemin hazırlamaktadır. Bölünmüşlük üzerine kurulu mevcut siyasi yapı, bazı Iraklı guruplar ve bölgesel-küresel aktörler için kısa vadeli kazanımlar sağlasa da, orta ve uzun vadede Irak’taki siyasi istikrarsızlığı kronik hale getirmektedir.

Bu çalışmada, Amerikan işgali ve sonrasında ortaya çıkan siyasi sorunların, güvenlik zaafiyetlerinin ve etnik-sekter güç mücadelesinin üzerinde durulmakta ve bu eksende Amerikan güçlerinin tamamen çekilmesiyle başlayacak yeni süreçte Irak’ı bekleyen tehditler analiz edilmektedir. Çalışma işgalin Irak’ta nasıl bir siyasi yapı bıraktığı sorusuna cevap vermeye çalışmakta, özellikle federalizm bağlamında gündeme gelen Irak’ın birliği, siyasi bölünmüşlüğü ve kamplaşmalar sebebiyle meydana gelecek güvenlik sorunlarını incelemektedir. Son bölümde ise çekilme sonrasında Irak’ta ortaya çıkacak jeopolitik boşluk, uluslararası aktörlerin oluşacak boşluğu kendi lehlerine doldurma çabaları ve Irak’ın bu aktörlerle ilişkileri üzerinde durulmaktadır.

Etiketler: