Afganistan’da ‘Yeni Karzai’ Dönemi

Afganistan’da 7 Kasım Cumartesi günü yapılması planlanan başkanlık seçimlerinin ikinci turu, iki adaydan Kuzey İttifakı’na yakın Abdullah Abdullah’ın seçimlerden çekilmesi üzerine iptal edildi. 20 Ağustos’ta yapılan ve halen başkanlık koltuğunda oturan Hamit Karzai’nin yüzde 54 oy ile önde gittiği seçimlerde en az yüzde 10 oranında sahte oy olduğu tespit edilince seçimler için ikinci turun yapılacağı açıklanmıştı. İkinci turda Abdullah Abdullah ve Hamit Karzai’nin karşı karşıya gelmesi beklenirken Abdullah, başkanı ve üyeleri Karzai tarafından atanan Bağımsız Seçim Komisyonu üyelerinin Karzai’ye çalıştığını, bu kişilerin görevden alınması ve yerlerine tarafsız isimlerin atanması durumunda seçimlere devam edebileceğini açıkladı.

Talepleri yerine getirilmeyen Abdullah 1 Kasım Pazar günü seçimlerden çekildiğini, Karzai’nin meşru başkan olamayacağını açıklayınca, Pazartesi günü seçim kurulu ikinci turun iptal edildiğini ilan ederek, Karzai’yi yeni ve meşru başkan olarak ilan etti. Ancak tam da asıl macera bundan sonra başlıyor. Afganistan’da kartlar yeniden karılıyor, tüm dengeler yeniden belirleniyor, anlaşmalar yeni duruma göre hazırlanıyor ya da iptal ediliyor. Görünen hikaye bu iken arka planda bir çok farklı oyunun döndüğü Afganistan’da Abdullah’ın Karzai’den seçimlerden çekilme karşılığında

11 üst düzey pozisyon istediği, bunu içeren bir dokümanı Karzai’ye sunduğu belirtiliyor. Abdullah ile Karzai arasında kapalı kapılar ardında pazarlıklar hala devam ediyor.

Washington reformu

Karzai üzerindeki bir diğer baskı ise Washington’dan geliyor. Başkanlık kariyerinin ana dış politika teması haline gelen Afganistan konusunda son derece duyarlı ve kaygılı olan ABD Başkanı Barack Obama, Pazartesi günü Karzai’yi aradığı kutlama telefonunda, Karzai’ye 6 ay mühlet verdi yolsuzluklar mücadele konusunda adım atması için. Bunun için ayrıntılı bir program da hazırlayan Washington’ın bu reform paketini de Karzai ile paylaşmaya hazırlandığı belirtiliyor.

Karzai’nin kaderinin Obama’nın kaderini de etkileyeceği gözönüne alınırsa Washington’ın bu konudaki ciddiyeti daha iyi anlaşılır. Obama’nın şu anda özellikle yolsuzluk, kötü yönetim ve iktidar paylaşımı konusunda baskı yaptığı biliniyor. Washington’ın baskısı bir yandan Abdullah Abdullah’ın Karzai ile pazarlık şansını artırırken, bir yandan da Karzai Yönetimini ciddi kamu reformlarına yönlenme noktasında zorluyor.

Washington’ın baskısının derecesini gösteren en önemli gelişmelerden biri ise geçtiğimiz hafta Karzai’nin halen Kandehar’ın önemli bir siyasi figürü olan ve Taliban’la anlaşıp, uyuşturucu trafiğinde önemli roller üstlendiği iddia edilen kardeşi Ahmet Veli Karzai’nin uzunca bir süre CIA’den maaş aldığını gösteren bir belgenin New York Times tarafından ortaya çıkarılması oldu. Belge Karzai’ye kendisini toplaması için bir uyarı olarak yorumlanıyor.

Öte yandan ABD’nin şimşeklerini üzerine çeken Özbek lider Raşit Dostum Afganistan’a yeniden dönüş yaptı. Türkiye’de yaşayan Dostum ne Taliban ne de ABD tarafından seviliyor. Dostum ile geçen seçimlerden önce bir anlaşma yapan Karzai bu nedenle çok eleştirilmişti. Dostum’u, ülkede merkezi yönetimin meşruiyetini sarsan savaş ağalarının bir prototipi olarak sunan Batı medyası, bu gelişme karşısında Karzai’nin zor durumda kalacağını belirtiyor. Afganistan’daki nazik ve karmaşık denge bunlardan ibaret değil. O